Στις 16-10-2009 είχαμε την τιμή να μας παραχωρήσει συνέντευξη ο προσκαλεσμένος από τον Σ.Α. Σ.Τ.Υ.Α. για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Σχολής ο Κοσμοναύτης Σμήναρχος ε.α. Αλέξανδρος Βολκώφ, που φέρει τον τίτλο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης και αυτόν του Κυβερνήτη Διαστημοπλοίου. Με συνολική παραμονή στο διάστημα 391 ημέρες, 11 ώρες και 52 λεπτά. Οι αποστολές στο διάστημα που έλαβε μέρος ήταν αυτές του Soyuz T-14 δίαρκειας 64 ημερών, 21 ωρών και 52 λεπτών (από 17-09-1985 μέχρι 21-11-985), του Soyuz TM-7/MIR-4 διάρκειας 151 ημερών, 11 ωρών και 8 λεπτών (από 26-11-1988 μέχρι 27-04-1989) και του Soyuz TM-13/MIR-10 διάρκειας 175 ημερών 2 ωρών και 52 λεπτών (από 2-10-1991 μέχρι 25-03-1992). Συνολικά έμεινε στο διάστημα 391 ημέρες 11 ώρες και 52 λεπτά. Στην πρώτη συμμετείχε σαν ερευνητής κοσμοναύτης και στις δύο τελευταίες σαν ο κυβερνήτης των αντίστοιχων διαστημοπλοίων και διαστημικού σταθμού.
Οι ερωτήσεις για ευκολία γινόταν στην αγγλική γλώσσα και μεταφράζονταν από τον συνοδό του Συνταγματάρχη ε.α. του Σοβιετικού Στρατού Βαλάριαν Νεστέρωφ στη Ρωσσική γλώσσα. Εδώ άς αναφερθεί ότι είχαμε την ευκαιρία να ρωτήσουμε τον Συν/χη Νεστέρωφ πριν τη συνάντηση μας με τον Σμ/ρχο Βολκώφ μερικές πληροφορίες σχετικά με την επαγγελματική συνδικαλιστική οργάνωση ITUS στην οποία είναι μέλη και ο ίδιος και ο κ. Βολκώφ. Ο κ. Βολκώφ είναι και Πρόεδρος του Δ.Σ. Είναι μια οργάνωση που έχει σαν σκοπό να ενεργεί για την προάσπιση των κοινωνικών, νομικών, οικονομικών και εν γένει επαγγελματικών συμφερόντων των μελών της. Μέλη της είναι τα βαθμοφόρα στελέχη των Ρωσικών ενόπλων δυνάμεων που υπηρετούν με «συμβόλαιο» δηλαδή είναι μόνιμα στελέχη, επίσης δε και των σε αποστρατεία μελών.
Περισσότερες πληροφορίες για την οργάνωση ITUS θα παρατεθούν σε ιδιαίτερο άρθρο στο επόμενο φύλο των ΝΕΩΝ του ΣΑΣ.
Ο λόγος που χρειάστηκε διερμηνέας είναι ότι ο Κοσμοναύτης Βολκώφ δεν είναι καλός γνώστης της αγγλικής γλώσσας, παρ’ όλο που στο διαστημικό σταθμό είχαν επισκέψεις από Αστροναύτες της NASA με τους οποίους όπως μας εξήγησε συνενοούνταν με τη χρήση “engruss” δηλαδή ένα μίγμα αγγλορωσσικής γλώσσας με λίγες λέξεις από την κάθε μία. Αυτό συνέβαινε με τους κοσμοναύτες των πρώτων γενεών. Σήμερα, μας εξήγησε, οι κοσμοναύτες και οι αστροναύτες πρέπει να ομιλούν και τις δύο γλώσσες άπταιστα, είναι μια από τις προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος πλήρωμα διαστημοπλοίου. Ο μεγάλος γυιός του κ. Βολκώφ ο Σεργκέϊ έγινε και αυτός κοσμοναύτης -μηχανικός διαστημοπλοίου και μιλάει άπταιστα την αγγλική, έτσι είναι οι νεώτερες γενεές κοσμοναυτών συμπλήρωσε.
Τον ρωτήσαμε να μας πεί λίγες πλήροφορίες για τον εαυτό του.
Γεννήθηκε το 1958 στην Γκορλόφκα της Ουκρανίας, περιοχή του Ντόνετσ. Εισήλθε στην Αεροπορική Ακαδημία στο Charkov από την οποία αποφοίτησε σαν πιλότος το 1970. Μετά από εξετάσεις επιλέχτηκε για να εκπαιδευτεί σαν κοσμοναύτης, μια μακρά και επίπονη εκπαίδευση από την οποία ονομάστηκε κοσμοναύτης το 1978.
Το 1985 προήχθη σε Σμήναρχο και φοίτησε στην Ανώτατη Στρατιωτική Ακαδημία από όπου απεφοίτησε το 1991. Το τίτλο του Κυβερνήτη Διαστημοπλοίου τον έλαβε το 1990. Τελικά αποστρατεύθηκε στις 10-11-98.
Εργάζεται σε μια Τηλεοπτική Εταιρεία την Mus TV σαν Πρόεδρος του Δ.Σ. στην Μόσχα.
Είναι παντρεμένος με την Άννα Βολίκ από την Ουκρανία η οποία και τον συνόδευσε στην επίσκεψη αυτή στην Ελλάδα, έχουν δύο παιδιά τον Σεργκέϊ 36 ετών και τον Ντμίτρι 30 ετών.
Μετά από αυτά τα εισαγωγικά βιογραφικά στοιχεία θέσαμε μια σειρά ερωτήσεων τις οποίες μας απάντησε.
Παραθέτουμε τις ερωτήσεις μας και τις απαντήσεις που μας έδωσε:
ΕΡΩΤ.:: Σμήναρχε Βολκώφ θα μπορούσατε να μας πείτε πως γίνατε κοσμοναύτης; Μετά από εξετάσεις ή μετά από κάποιον άλλο τρόπο επιλογής; Ήταν όνειρο σας να πάτε στο διάστημα;
ΒΟΛΚΩΦ: Δηλώσαμε όσοι ενδιαφερόμαστε και έγινε μια επιλογή των ατόμων που μπόρεσαν να περάσουν πρώτα απ’ όλα μια σειρά από ιατρικές εξετάσεις για έλεγχο της υγείας μας και επίσης της φυσικής κατάστασης με διάφορα τεστ και καταπονήσεις και εξετάσεις γνώσεων.
Μετά ακολούθησε μια άλλη σειρά εξετάσεων γραπτών και προφορικών, στα μαθηματικά. φυσική, χημεία και γενικές γνώσεις μόρφωσης. Οι επιλεχθέντες παρακολουθήσαμε σειρά μαθημάτων σχετικά με το διάστημα. Μηχανική, αστρονομία, αστροφυσική, ιατρική, ψυχολογία και άλλα και παράλληλα εκπαίδευση για τον τρόπο διαβίωσης σε έλλειψη βαρύτητας και σε περιορισμένο χώρο για μακρά χρονικά διαστήματα που διήρκεσαν συνολικά επί 9.5 έτη. Τα δύο πρώτα χρόνια ήταν δοκιμασίες και βασική εκπαίδευση και τα υπόλοιπα χρόνια ήταν εργασία για εκμάθηση πολλών γνώσεων απαραίτητων για κάποιον που θα περάσει ένα μακρύ χρονικό διάστημα στον περιορισμένο χώρο σε ένα διαστημόπλοιο.
Το 1960 όλα τα παιδιά ονειρεύονταν να γίνουν κοσμοναύτες, τώρα όχι πλέον, μάλλον θέλουν να εργάζονται σε κάποιο γραφείο κάποιας εταιρείας ή τράπεζας….. Ο λόγος είναι ότι στη σημερινή κοινωνία οι κοσμοναύτες είναι ένα επάγγελμα που απαιτεί μακρόχρονη και επίπονη εκπαίδευση και δεν έχει πλέον την υψηλή θέση στην κοινωνική ιεραρχία που είχαμε στην πρώτη περίοδο και όσο υπήρχε η Σοβιετική Ένωση.
Οι κοσμοναύτες έχουν μισθό περίπου τα 500 Ευρώ το μήνα (περίπου 21000 Ρούβλια). Δεν είναι αρκετά κατά τη γνώμη μου.
ΕΡΩΤ.: Στη διάρκεια της εκπαίδευσης σας ήρθε κάποια στιγμή που να σκεφτήκατε «τι κάνω εγώ τώρα, δεν είναι καλύτερα να διακόψω»;
ΒΟΛΚΩΦ: Όχι δεν έτυχε να περάσω από κάποια κρίση. Μάλιστα όταν μου ανακοινώθηκε ότι θα είμαι μέλος πληρώματος δεν μπορούσα να κρύψω τη χαρά μου και την ικανοποίηση μου. Ήταν μια μακριά ουρά αναμονής για να φθάσει η ώρα του καθ’ ενός μας για να περιληφθεί σε κάποιο πλήρωμα. Η μακριά διάρκεια της εκπαίδευσης δεν σημαίνει ότι εγώ ήμουν κακός μαθητής αλλά είναι λόγω του όγκου των γνώσεων που απαιτούνται για να φέρει κάποιος εις πέρας με επιτυχία μια διαστημική αποστολή. Πρέπει να μαθευτούν τα πάντα τέλεια ώστε να μη χρειάζεται ο κοσμοναύτης να συμβουλεύεται βιβλία και να ρωτά το κέντρο ελέγχου για ότι χρειάζεται να κάνει.
ΕΡΩΤ.: Μπορείτε να μας περιγράψεται τις εντυπώσεις σας από τη ζωή σας σε έλλειψη βαρύτητας;
ΒΟΛΚΩΦ: Δεν είναι εύκολο να περιγράψω το πως αισθανόμουν σε κατάσταση έλλειψης βαρύτητας με καλύτερο τρόπο από το να παρομοιάσω το εαυτό μου να είμαι σαν ένα πουλί που αιωρείται αλλά χωρίς φτερά. Ελπίζω να σας ικανοποιεί αυτή η απλή περιγραφή μου. Με το ακούμπισμα ενός δάκτυλου και μόνο στο τοίχωμα της καμπίνας μπορούσα να πάω μακρυά μέσα στο διαστημόπλοιο. Για να μην χάσουμε τελείως την αίσθηση της βαρύτητας, δενόμαστε με ελαστικούς ιμάντες από τους ώμους και βαδίζαμε πάνω σε κυλιόμενο διάδρομο για σωματική άσκηση 10000 μέτρα κάθε μέρα και κάναμε και ανάλογες ασκήσεις για το μυϊκό σύστημα των χεριών μας.
ΕΡΩΤ.: Μετά το τέλος της αποστολής πως αισθανθήκατε την επαναφορά σας πλέον σε κατάσταση βαρύτητας;
ΒΟΛΚΩΦ: Δεν υπήρχε πρόβλημα μετά από λίγη ώρα επανήλθαμε γρήγορα σε κατάσταση βαρύτητας. Βέβαια η κάψουλα με την οποία επιστρέψαμε προσγειώθηκε ανώμαλα και σαν να ήταν μπάλα χοροπήδησε τρεις φορές πάνω κάτω και έτσι τραυματίστηκα ελαφρά στο βραχίονα μου.
ΕΡΩΤ.: Γνωρίζουμε ότι έχετε δύο παιδιά από τα οποία το ένα ο Σεργκέϊ είναι και αυτό κοσμοναύτης. Τον επηρεάσατε καθόλου για
ν’ ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα, άν επιτρέπεται να το λέμε επάγγελμα. Ο άλλος σας γυιός δεν ενδιαφέρθηκε.
ΒΟΛΚΩΦ: Ομολογώ ότι δεν τον επιρέασα καθόλου. Ήταν μια αποκλειστικά δική του επιλογή. Όταν έκανε την αίτηση του για να γίνει κοσμοναύτης είχε ήδη διετή υπηρεσία σαν πιλότος αεροσκαφών. Μάλιστα όταν πέρασε εξετάσεις και ήμουν στην εξεταστική επιτροπή σαν ένας πρώην κυβερνήτης διαστημοπλοίου, δεν έλαβα μέρος στην επιλογή του, ας πούμε αυτοεξαιρέθηκα, ώστε να μην επηρεάσω την επιλογή με το αίσθημα του πατέρα ούτε θετικά αλλά ούτε και αρνητικά.
Έτσι έχω τη συνείδηση μου ήσυχη. Ο Ντνμίτρι προτίμησε ν’ ακολουθήση «επίγεια καρριέρα».
ΕΡΩΤ.: Στη διάρκεια της μακράς παραμονής σας στα διαστημόπλοια σας έλειπε η οικογένεια σας;
ΒΟΛΚΩΦ: Ναι ακριβώς όπως και σ’ έναν ναυτικό που απουσιάζει πολλούς μήνες από το σπίτι του, μόνο που στο διαστημόπλοιο δεν υπάρχουν λιμάνια όπως στη θάλασσα για τα πλοία…. Χε, χε, χε….. Με την οικογένεια μου είχα περί τα 30΄ τηλεοπτικής επικοινωνίας την εβδομάδα μέσω του κέντρου ελέγχου. Ήταν μια ευχάριστη ώρα που την περιμέναμε με αγωνία κάθε φορά.
ΕΡΩΤ.: Μαθαίνατε τακτικά τα νέα από τη γή;
ΒΟΛΚΩΦ: Ναι βέβαια το κέντρο μας συνέδεε και ακούγαμε τις ειδήσεις της ημέρας ή τις βλέπαμε στην οθόνη. Το ραδιόφωνο δεν λειτουργεί στο διάστημα λόγω του ότι η ιονόσφαιρα δεν επιτρέπει στα Ερτζιανά κύματα να διέλθουν από αυτήν. Τα διαστημόπλοια και οι διαστημικοί σταθμοί περιφέροντε με ταχύτητα 8 χιλιομέτρων το δευτερόπλεπτο γύρω από τη γή.
ΕΡΩΤ.: Μπορείτε να μας πείτε πως ήταν η γεύση των τροφών που τρώγατε στο διάστημα?
ΒΟΛΚΩΦ: Είχαν καλή γεύση μπορώ να πω, παρότι ήταν σε μορφή συμπυκνωμένη και αφυδατωμένη. Το κρέας σαν παράδειγμα είχε την ίδια γεύση σαν αυτό που τρώμε όταν δεν είμαστε στο διάστημα. Βέβαια μπορώ να πω ότι στο σπίτι έχει καλύτερη γεύση. Η σύζυγος μου πρέπει να ομολογήσω είναι άριστη μαγείρισσα και την ευχαριστώ.
ΕΡΩΤ.: Μετά την προσγείωση σας πώς ήταν το πρώτο γεύμα; Σας έδωσαν αμέσως Κανονικό φαγητό ή είχατε μια περίοδο προσαρμογής;
ΒΟΛΚΩΦ: Ομολογώ ότι είχε την καλύτερη γεύση που γεύθηκα στη ζωή μου. Βέβαια ήταν λίγο αλλά σε μερικές ημέρες τρώγαμε πλέον κανονικά. Πρέπει να πώ ότι όσο ήμουν στο διάστημα συχνά ονειρευόμουν ότι ήμουν σε γεύματα με ώραιότατα φαγητά, αλλά ατυχώς ήταν όνειρα μόνο.
ΕΡΩΤ.: Περιγράψτε μου πως υποφέρατε τη γεύση του ανακυκλωμένου νερού??
ΒΟΛΚΩΦ : Το νερό είχε καλή γεύση και το φέρναν σ’εμάς με κάθε αποστολή και προέρχονταν από πηγάδια του τόπου διαμονής μας.
ΕΡΩΤ.: Ναι αλλά ακούμε ότι γίνεται επαναχρησιμοποίηση των υγρών μετά από επεξεργασία. Αυτό δεν το πίνατε;
ΒΟΛΚΩΦ: Ναι είναι αλήθεια ότι το νερό ανακυκλώνεται αλλά μόνο αυτό που συκεντρώνεται σαν συμπύκνωμα από την υγρασία του αέρα. Πρέπει να σημειώσω δεν ανακυκλώνεται το νερό από τα ούρα και τα κόπρανα για πόση. Χρησιμοποιείται όμως μετά από διάσπαση του Η2Ο ώστε να ληφθεί το ένα άτομο του οξυγόνου για τον εμπλουτισμό του αέρα του θαλάμου και τα δύο άτομα του υδρογόνου αποβάλονται στο διάστημα. Όταν ήμαστε στο διαστημόπλοιο ΣΑΛΙΟΥΤ τα υπόλοιπα συγκεντρώνονταν σε δοχεία με χωρητικότητα 20 λίτρων και όταν γέμιζαν εξακοντίζονταν στο διάστημα. Αυτό το δοχείο μετά από λίγους μήνες όταν πλησίαζε την ατμόσφαιρα, καιγόταν λόγω της αναπτυσσόμενης θερμοκρασίας των 2000 βαθμών από την τριβή του με τον αέρα. Στο ΜΙΡ φορτώναμε τα απόβλητα στα διαστημόπλοια ΠΡΟΓΚΡΕΣ που μας έφερναν εφόδια και τα επέστρεφαν στη γή. Άλλα απ’ αυτά καίγονταν με την είσοδο τους στην ατμόσφαιρα και άλλα έπεφταν στον Ειρηνικό Ωκεανό μισοκαμμένα.
ΕΡΩΤ.: Πως περνούσατε τις ελεύθερες ώρες σας όταν δεν είχατε υπηρεσία. Μπορούσατε π.χ. να διαβάσετε ένα βιβλίο, να δείτε κάποιο βίντεο ή κάτι άλλο;
ΒΟΛΚΩΦ: Συνήθως η καλύτερη μας απασχόληση ήταν να παρατηρούμε τη γή από το διάστημα, ήταν πάντα κάτι νέο που βλέπαμε. Εναλλαγές του καιρού, η γή την ημέρα και την νύχτα. Βέβαια μπορούσαμε ν’ ακούσουμε μουσική που ήταν μαγνητοφωνημένη. Τις Κυριακές βλέπαμε και καμία ταινία που μας έστελνε το κέντρο ελέγχου με το σύστημα επικοινωνίας. Μια φορά την εβδομάδα μιλούσαμε και με την οικογένεια μας για 30΄. Πάντως οι υποχρεώσεις μας ήταν τόσες πολλές ώστε ο ελεύθερος χρόνος ήταν ελάχιστος. Πειράματα, καθημερινές ρουτίνες παρατηρήσεων, μετρήσεων και η καταγραφή τους, η γυμναστική, το φαγητό, η καθαριότητα ατομική και του χώρου, η συντήρηση των μηχανημάτων και των συσκευών δεν άφηναν πολύ χρόνο ελεύθερο.
ΕΡΩΤ.: Πόσες ήταν οι ώρες εργασίας στο σταθμό ΜΙΡ?
ΒΟΛΚΩΦ: Από ημέρα σε μέρα μπορεί να διέφερε αλλά συνήθως ήταν περί τις 12 ώρες. Τα επιστημονικά πειράματα απαιτούν χρόνο αρκετό και επιτήρηση. Η απασχόληση πάντως είναι ένα μέτρο που δεν σε αφήνει να γίνεσαι νοσταλγικός για τη γή, που την παρατηρούσαμε πάντα, και ημέρα και νύχτα.
ΕΡΩΤ.: Μπορούσατε να βλέπται την περιοχή που μένεται?
ΒΟΛΚΩΦ: Ναι βλέπαμε αλλά δεν ήταν πάντα ορατό διότι μας τα χάλαγαν τα σύννεφα. Βλέπαμε και την Ελλάδα μερικές φορές. Τη νύχτα ήταν ορατή και η Ακρόπολη όταν φωτιζόταν μάλλον εορταστικά.
ΕΡΩΤ.: Σμήναρχε Βολκώφ θα ήθελα να σας ρωτήσουμε πολλά ακόμη αλλά ο χρόνος δεν μας επιτρέπει. Παράκληση τι θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες των ΝΕΩΝ του ΣΑΣ;
ΒΟΛΚΩΦ: Τους στέλνω ένα θερμό χαιρετισμό και τους ευχαριστώ που με προσκάλεσαν να παρευρεθώ στις εορταστικές εκδηλώσεις των 60 χρόνων από την ίδρυση της Σχολής που αποφοιτήσατε. Εύχομαι να εορτάσεται και τα 100 της χρόνια. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!!
ΕΡΩΤ.: Κι εμείς ευχαριστούμε κύριε Σμήναρχε και σας ευχόμαστε υγεία και καλή επιστροφή στην πατρίδα σας φίλη Ρωσία. ΣΠΑΣΙΜΠΑ! ΜΙΡ Ι ΝΤΡΟΥΖΜΠΑ !
Σημ: «Σπασίμπα» σημαίνει ευχαριστώ και το «Μιρ ί ντρούσμπα» σημαίνει Ειρήνη και φιλία.
Στον ρόλο του δημοσιογράφου
Απόστολος Παπαγεωργίου
