Η εποχή όπου ο Θουκυδίδης, ο μεγάλος αυτός Αθηναίος ιστορικός και συγγραφέας του Πελοποννησιακού Πολέμου, διακήρυττε ότι «η πόλη (και η δύναμή της) είναι οι άνδρες και όχι τα τείχη, ούτε τα άδεια από άνδρες πλοία», ήτοι ότι «οι άξιοι άνδρες είναι εκείνοι που θα προασπίσουν και διασφαλίσουν την ακεραιότητα της χώρας και όχι τα καταφύγια, ούτε τα άδεια από άνδρες οπλικά συστήματα», έχει εν μέρει περάσει στο παρελθόν, καθώς και οι γυναίκες πλέον προσφέρουν σε χώρους που παραδοσιακά εθεωρούντο ανδρικοί.
Αν ξεφυλλίσουμε βιβλία της ιστορίας θα βρούμε ορισμένα φωτεινά περιστατικά γυναικών που ανταπεξήλθαν ισάξια με τους άνδρες στις δυσκολίες της μάχης, και ίσως σε μερικές περιπτώσεις καλύτερα. Το γιατί δεν αξιοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό και αριθμό, ήτο θέμα φιλοσοφικής άποψης περί ισότητας ή ανισότητας ή διαφορετικότητας των δύο φύλων, βασιζόμενη η εν λόγω άποψη κυρίως στην μυϊκή δύναμη και στην αναγνώριση ανδροκρατικών θεσμών για τον ρόλο της γυναίκας στην οικογένεια και γενικότερα στην κοινωνία.
Ο γνωστός Κινέζος στρατηγός και φιλόσοφος Σουν Τσου στο βιβλίο του «Η Τέχνη του Πολέμου», μία αρχαία κινεζική πραγματεία στρατιωτικής στρατηγικής με διαχρονική αξία και μεγάλη επιρροή τα τελευταία 2.500 χρόνια, περιγράφει πώς απλές γυναίκες μπορούν να μετατραπούν σε πολεμίστριες, αρκεί να υποστούν κατάλληλη εκπαίδευση και να έχουν ενσυνείδητη πειθαρχία.
Κατά κάποιους μελετητές, ο επαγγελματικός χαρακτήρας του Στρατεύματος, καθώς και ο τρόπος οργάνωσης και οι δραστηριότητες αυτού (το επίπεδο απειλών της εθνικής ασφάλειας, ο στόχος των στρατιωτικών αποστολών, η δομή και λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων, οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας, κλπ), είναι από τους κυριότερους παράγοντες που επηρεάζουν τον ρόλο, τον βαθμό και τον αριθμό συμμετοχής των γυναικών στις Ένοπλες Δυνάμεις.1
Σύμφωνα με την Πορτογαλίδα στρατιωτική κοινωνιολόγο J. Careiras: «όσο πιο επαγγελματικό είναι ένα Στράτευμα, τόσο ευκολότερη είναι η αναβάθμιση του ρόλου της γυναίκας και η πρόσβασή της στην στρατιωτική ιεραρχία».
Η ταινία αμερικανικής παραγωγής 1997 «G.I. Jane - Η Επίλεκτη» ήτο κατά κάποιο τρόπο προφητική για την ανατροπή των ανδρικών ισορροπιών και την συμμετοχή των γυναικών στον 21ο αιώνα στις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις «Navy Seals».
Συνεπώς, το πρόβλημα δεν άπτεται της γυναικείας ομορφιάς ούτε της σωματικής ή ψυχοσωματικής κατάστασης, αλλά είναι καθαρά θέμα αντίληψης, νοοτροπίας, θέλησης και ευρηματικότητας.
Κατά καιρούς έρχονται στο προσκήνιο ειδήσεις από διαφορετικά σημεία του πλανήτη, σχετικά με την συμμετοχή γυναικών στον χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων και μάλιστα σε μάχιμες θέσεις. Όλοι παρουσιάζουν την δική τους επιχειρηματολογία, στηριζόμενοι στις τοπικές κατά περίπτωση κρατούσες κουλτούρες (αντιλήψεις περί του ρόλου της γυναίκας στην οικογένεια, της καταλληλότητας ή μη των γυναικών για την εισδοχή τους στο στρατιωτικό επάγγελμα, κλπ) και υφιστάμενες κοινωνικές δομές (δημογραφική κατάσταση, οικονομικές συνθήκες, βαθμός γυναικείας συμμετοχής στο ενεργό εργατικό δυναμικό, κλπ).
Μόνο στην Δαχομέη (χώρα της δυτικής Αφρικής - σημερινή Δημοκρατία του Μπενίν) είναι γνωστή η ύπαρξη επίλεκτου τάγματος πολεμιστριών πρώτης γραμμής, το οποίο συμμετείχε κανονικά σε πολεμικές συρράξεις τον 19ο αιώνα και αποτελείτο από 6.000 καταγεγραμμένες γυναίκες.
Ας μην λησμονούμε φυσικά και την δική μας ιστορία, όπως την μάχη του Διρού, τον Ιούνιο του 1826, μία από τις σημαντικότερες νίκες των Ελλήνων κατά την διάρκεια της Επανάστασης, μία μάχη στην οποία συμμετείχαν οι ουσιαστικά άοπλες γυναίκες έναντι των δυνάμεων του Ιμπραήμ, ο οποίος ήθελε να αλώσει την Μάνη. Η τόλμη, η αυταπάρνηση και η πατριωτική αρετή των θρυλικών αυτών ηρωίδων Μανιατισσών, ήτο τέτοιες που με κάθε μέσο, όπως με δρεπάνια θερισμού, πέτρες, ξύλα, ακόμη και με τα δόντια και τα νύχια, συνέδραμαν σημαντικά τους άνδρες διαλύοντας και ταπεινώνοντας τις εχθρικές δυνάμεις.
Στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, το έτος 2002, επετράπη η εισαγωγή των πρώτων γυναικών σε μάχιμες ειδικότητες, μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, στις ανώτατες στρατιωτικές παραγωγικές σχολές, Ευελπίδων (κατηγορία «Όπλα»), Δοκίμων και Ικάρων, καθώς και στις παραγωγικές Σχολές Υπαξιωματικών.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο Τμήμα Ιπταμένων της Σχολής Ικάρων εισήλθαν τότε οι 9 πρώτες κοπέλες, ενώ ήδη από το ακαδημαϊκό έτος 1991-1992 είχε καθιερωθεί η εισαγωγή γυναικών στο Τμήμα Μηχανικών της ανδροκρατούμενης μέχρι τότε οικείας Σχολής.
Επίσης, από την δεκαετία του 1990 και έκτοτε, ο θεσμός ασφαλώς εξελίχθηκε και στους άλλους δύο (2) Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, στον Στρατό Ξηράς και στο Πολεμικό Ναυτικό, με την είσοδο αντίστοιχα των πρώτων γυναικών στην κατηγορία «Σώματα» της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων και στο Τμήμα Μηχανικών της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, με αποτέλεσμα σήμερα γυναικείο προσωπικό ποικίλων ειδικοτήτων να υπηρετεί σε Μονάδες σε όλη την επικράτεια, αλλά και σε πολεμικά πλοία. Μάλιστα δε, λίαν προσφάτως, η πρώτη Αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού τοποθετήθηκε σε υποβρύχιο του Στόλου, πέφτοντας έτσι ένα ακόμη ανδρικό απόρθητο επιχειρησιακό «οχυρό».

Ιστορικά δε αξίζει να σημειωθεί ότι η Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ) ήτο η πρώτη Παραγωγική Σχολή Γυναικών - Αξιωματικών, η οποία ιδρύθηκε το 1946, όταν οι συνέπειες και οι εμπειρίες του πέρατος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ανέδειξαν την ανάγκη στελέχωσης των Ενόπλων Δυνάμεων με μόνιμο στρατιωτικό νοσηλευτικό προσωπικό.
Τοιουτοτρόπως, από το έτος 1995 και εφεξής, οπόταν απεφοίτησαν οι πρώτες γυναίκες Αξιωματικοί (μη Νοσηλεύτριες), «το νερό μπήκε για τα καλά στο αυλάκι».
Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να ξεχνούμε τον ρόλο και την συμβολή των εθελοντριών Υπαξιωματικών στο Στράτευμα, ήτοι έναν θεσμό που ξεκίνησε το έτος 1978 όταν επετράπη στις πρώτες γυναίκες να ενταχθούν, σε εθελοντική βάση, ως Υπαξιωματικοί στους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Η υλοποίηση της τότε αποφάσεως έλαβε χώρα την επόμενη χρονιά στην Αθήνα, τον Φεβρουάριο του 1979, με την κατάταξη της 1ης Σειράς στον Στρατό Ξηράς, στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Γυναικών το οποίο τότε υπαγόταν στην ΑΣΔΕΝ.
Όσον αφορά στην στελέχωση των ειδικών δυνάμεων από θήλυ προσωπικό, αναφέρεται ότι υπάρχουν ορισμένες αξιόλογες τέτοιες περιπτώσεις. Ενδεικτικά μνημονεύεται η περίπτωση μίας εκπαιδευόμενης του Στρατού Ξηράς, στο Κέντρο Εκπαίδευσης Ανορθόδοξου Πολέμου, στην Ρεντίνα Χαλκιδικής, η οποία ανεβοκατέβαινε με σχετική άνεση τις διαδρομές κατά την διάρκεια των δοκιμασιών στον πύργο και στα βράχια εκπαίδευσης ορεινού αγώνα, εν μέσω νυκτός κιόλας, ενώ υπήρχαν εκπαιδευόμενοι που εν μέρει κόμπιαζαν, αν και ο σωματότυπός της ήτο πιο λεπτός σε σχέση με τους συναδέλφους της. Έκτοτε, στην Μονάδα Εκστρατείας που τοποθετήθηκε, μαθεύτηκε ότι τα πήγαινε πολύ καλά.2
Εκτιμάται λοιπόν ότι δεν θα πρέπει να γίνεται καμία εξαίρεση για όσες επιθυμούν να υπηρετήσουν σε επιχειρησιακές θέσεις ή να συμμετάσχουν σε ειδικές αποστολές. Θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτες, αρκεί να πληρούν όλα τα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί και για τους άνδρες. Η επιλογή να γίνεται με αξιολόγηση βάσει της περιγραφής της συγκεκριμένης θέσης εργασίας (job description).
Η εκπαίδευση πρέπει να είναι κοινή και να αξιολογείται ακριβώς με την ίδια αυστηρότητα και τις ίδιες προδιαγραφές, ανεξαρτήτως φύλου. Οι σφαίρες δεν αναγνωρίζουν βαθμούς και φύλο! Οι  απαιτήσεις των επιχειρήσεων παραμένουν ίδιες! Χρειάζεται προπόνηση, καλή φυσική κατάσταση, θέληση και κυρίως ψυχή! Όταν μετατίθενται στις Μονάδες, απαιτείται ίση αντιμετώπιση και όχι διάκριση φύλων, αλλά διαρκής εκπαίδευση, αφοσίωση στο καθήκον και ασφαλώς διάκριση ικανοτήτων κατ’ άτομο.
Επιπλέον, η γυναίκα με το να είναι μαχήτρια και επιδέξια σε θέματα τακτικής δεν σημαίνει ότι αδυνατεί να ανταπεξέλθει σε κοινωνικούς ρόλους που κατά κανόνα της αναλογούν (οικοδέσποινα, καλή σύζυγος, στοργική μητέρα, κλπ), καθότι δεν υπάρχει «δεν μπορώ», αλλά υπάρχει «δεν θέλω». Ο άνθρωπος έχει αστείρευτες δυνάμεις και με κατάλληλη ιεράρχηση προτεραιοτήτων όλα μπορεί να τα καταφέρει και να τα προλάβει, ασφαλώς μέσα στο πλαίσιο του εφικτού, αρκεί να θέλει!

Προς τούτοις, ένεκα και της δημοσιονομικής κρίσης και ύφεσης που διέρχεται τα τελευταία έτη η χώρα μας, προωθείται πολύπλευρα η κοινωνική μέριμνα και υποστηρίζεται μία ανθρωποκεντρική κατεύθυνση, χωρίς ουδόλως να μειώνεται η ικανότητα και η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα του Στρατεύματος.
Ωσαύτως, δεδομένου ότι οι περιορισμοί του παρελθόντος έχουν αρθεί, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αποκλείσουμε την δυνατότητα και τις ευκαιρίες στο γυναικείο φύλο να ανελιχθεί στην ιεραρχία των Ενόπλων Δυνάμεων και να αναδείξει ηγετικές προσωπικότητες, με ήθος, γνώσεις και σεμνότητα, που θα γοητεύσουν και θα εμπνεύσουν το στρατιωτικό προσωπικό προς κοινό όφελος. Είναι λοιπόν νομοτελειακώς αναμενόμενο ότι περί το έτος 2030 θα δούμε γυναίκα Στρατηγό - Ναύαρχο - Πτέραρχο, ενώ λίγο αργότερα Αρχηγό ΓΕΕΘΑ - ΓΕΣ - ΓΕΝ - ΓΕΑ.
Εν κατακλείδι, όλες οι ειδικότητες και οι εξειδικεύσεις των στελεχών είναι ατόφιο χρυσάφι. Άνδρες και Γυναίκες, Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί, προσφέρουν τα μέγιστα στα τεράστια αυτά οικοδομήματα που λέγονται «Στρατός Ξηράς», «Πολεμικό Ναυτικό», «Πολεμική Αεροπορία», είτε από θέσεις διοικητικής μερίμνης και υποστήριξης, είτε από αμιγώς επιχειρησιακά καθήκοντα.
Ωστόσο, επειδή εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, πρέπει το γυναικείο στελεχιακό δυναμικό να αποτελέσει τον πυρήνα μιας στρατηγικής που αξιοποιεί το σύνολο των ανθρωπίνων πόρων και διατηρεί ακμαίο το ηθικό και το φρόνημα, στοχεύοντας πάντα στο αξιόμαχο του Στρατεύματος και στην ωφέλεια της Πατρίδος μας, η οποία για να συνεχίζει να στέκεται όρθια και αλώβητη, απέναντι στον τουρκικό νεοθωμανικού τύπου αναθεωρητισμό και εντός του κλυδωνιζόμενου γεωπολιτικού περιβάλλοντος που ευρίσκεται, χρειάζεται δίπλα της ολόκληρη την κοινωνία, Άνδρες και Γυναίκες.

Σμήναρχος (Ι) Αθανάσιος Μπινιάρης
Υπηρετεί στην Σχολή Εθνικής Αμύνης (ΣΕΘΑ)
και ανήκει στο Εκπαιδευτικό Προσωπικό

¹ Γεράσιμος Καραμπελιάς, «Γυναίκες και Σύγχρονο Επιχειρησιακό Περιβάλλον στις Ένοπλες Δυνάμεις», Διάλεξη στην Σχολή Εθνικής Αμύνης (ΣΕΘΑ), 03 Φεβρουαρίου 2014

² Ανιχνευτής, «Γυναίκες - Κομάντος», Εφημερίδα των Ειδικών Δυνάμεων, 12 Μαρτίου 2013