Ειδικότερα, όσον αφορά στις αέριες εκπομπές, που περιλαμβάνουν τα προϊόντα καύσης των κινητήρων των οχημάτων, των θαλασσίων σκαφών και των ιπτάμενων μέσων (αεροσκαφών, ελικοπτέρων), καθώς και των συστημάτων θέρμανσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει θέσει ως στόχο τη διατήρηση των υπόψη αερίων στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο.
Συναφώς δε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι θεσμικό όργανο της ΕΕ και απώτερο σκοπό έχει την προστασία των κοινοτικών συμφερόντων των κρατών - μελών της Ένωσης, προτείνει την εφαρμογή ενός θεσμικού πλαισίου, που θα υποστηρίζει τη βαθμιαία μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε εναλλακτικά (βιώσιμα) καύσιμα.
Αυτή ακριβώς η πρόταση συζητιέται έντονα τον τελευταίο καιρό, και δη μετά την εκδήλωση της τρέχουσας πανδημίας «COVID-19», καθότι η κινητικότητα και οι μεταφορές είναι ζωτικές για όλους όσους ζουν στην Ευρώπη και για την ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της.
Η αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη, η οποία είθισται να αναφέρεται σαν «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου», αναγνωρίζεται ως μια από τις πλέον μεγαλύτερες περιβαλλοντικές απειλές που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σήμερα.
Η Γη, καθώς θερμαίνεται από τον Ήλιο, εκπέμπει υπέρυθρη ακτινοβολία. «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου» ονομάζεται η απορρόφηση αυτής της ακτινοβολίας από την ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας να αυξάνεται.
Κανονικά, τμήμα αυτής της ακτινοβολίας θα έφευγε στο διάστημα.
Τώρα, όμως, απορροφάται από διάφορα αέρια που διαφεύγουν στην ατμόσφαιρα, τα οποία παράγονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Τέτοια αέρια είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο, το υποξείδιο του αζώτου και οι χλωροφθοράνθρακες.
Όταν η βενζίνη, το πετρέλαιο (diesel) ή τα εναλλακτικά καύσιμα καίγονται για να παραχθεί ενέργεια από έναν κινητήρα, κύριο προϊόν είναι το διοξείδιο του άνθρακα.
Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι παρά ένα αδρανές, άοσμο, άγευστο και άχρωμο αέριο, ενώ ο χημικός τύπος του είναι CO2. Το αέριο αυτό, μολονότι δεν είναι άμεσα βλαβερό για την ανθρώπινη υγεία, αποτελεί το πιο σημαντικό από τα αέρια που συμβάλλουν στην παγκόσμια κρίση του κλίματος. Στη χρήση οχημάτων αποδίδεται το δεκαοκτώ τοις εκατό (18%) περίπου των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.
ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO2) - Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
Εάν δεν υπάρξει κινητοποίηση για την απομείωση των εκπομπών αερίων, όπως αυτών του διοξειδίου του άνθρακα, τότε ολόκληρο σχεδόν το μετεωρολογικό σύστημα ενδεχομένως να αλλάξει, με αποτέλεσμα την επαύξηση της συχνότητας, αλλά και της έντασης των περιόδων καύσωνα, ξηρασίας, υγρασίας και καταιγίδων.
Οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύονται από ένα αυτοκίνητο είναι ευθέως ανάλογες της ποσότητας καυσίμου που καταναλώνει ο κινητήρας του αυτοκινήτου.
Παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί για την απομείωση των τοξικών αποβλήτων, οι εκλυόμενες από τα αυτοκίνητα εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, παρόλο που η σημερινή μέση κατανάλωση καυσίμου των αυτοκινήτων έχει βελτιωθεί πολύ, συγκριτικά με αυτήν δέκα χρόνια πριν.
Ενώ οι κινητήρες έγιναν πιο αποδοτικοί, παράλληλα αυξήθηκαν και οι απαιτήσεις των οδηγών από αυτούς, ένεκα του επιπρόσθετου εξοπλισμού, όπως είναι τα προηγμένα συστήματα ασφαλείας, η υδραυλική / ηλεκτρική υποβοήθηση, ο κλιματισμός, κλπ.
Είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να αντιμετωπιστεί τεχνικά το διοξείδιο του άνθρακα. Το πρόβλημα με το εν λόγω αέριο (τουλάχιστον στα αυτοκίνητα) είναι πως κανένας καταλύτης δεν μπορεί να το περιορίσει, να το συγκεντρώσει ή να του αλλάξει μορφή.
Ο βέλτιστος τρόπος για τη μείωση των υπόψη εκπομπών είναι να χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο μόνο όταν αυτό είναι απαραίτητο.
Ευκταίο είναι να περπατάμε ή να χρησιμοποιούμε ποδήλατο. Επίσης, το ηλεκτρικό πατίνι, το οποίο αξιοποιείται ευρέως τον τελευταίο καιρό, αποτελεί μια οικολογική λύση για κοντινές αποστάσεις.
Η αυτοκινητοβιομηχανία αυτοδεσμεύτηκε, από το έτος 1997, να ελαττώσει τις εκλυόμενες εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα των καινούριων αυτοκινήτων, ενσωματώνοντας σε αυτά προηγμένη τεχνολογία.
Το έτος 2009, οι εκπομπές από τα αυτοκίνητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είχαν περιοριστεί πάνω από εικοσιπέντε τοις εκατό (25%) κατά μέσο όρο, φθάνοντας τα 140 gr CO2, για κάθε χιλιόμετρο που διένυαν (140gr/km).
Την περίοδο 2012 έως και 2015, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει ως στόχο στους κατασκευαστές αυτοκινήτων τα 120gr/km, ενώ πλέον ο επόμενος στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα 95gr/km, για το 2022.
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ, ΕΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΟΡΘΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ
Τι σημαίνει περιβαλλοντικό αποτύπωμα; Είναι το σύνολο των επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων επί της γης, του νερού και της ατμόσφαιρας.
Πιο απλά, το περιβαλλοντικό αποτύπωμά μας προκύπτει, αφενός από τους ανανεώσιμους φυσικούς πόρους (νερά, δάση - ξυλεία, γεωργική παραγωγή, κ.λπ.) ή από τους μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους (μεταλλεύματα, πετρέλαιο, κ.λπ.), οι οποίοι πόροι απαιτούνται για να παραχθούν προϊόντα και να παρασχεθούν υπηρεσίες, αφετέρου από τη διάθεση αποβλήτων (στερεών και υγρών) που προέρχονται από αυτή μας την κατανάλωση.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις, στο πλαίσιο της αειφόρου επίδοσης, οφείλουν να διατηρούν στο χαμηλότερο Δυνατό επίπεδο τις πτητικές ουσίες, οι οποίες εξ ορισμού είναι οι ουσίες εκείνες που δύνανται εύκολα να μεταφερθούν - μετατραπούν σε αέρια φάση.
Προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε καθημερινή βάση εμπεριέχουν πτητικές ουσίες, πχ, ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο), χρώματα, επιχρίσματα, αρώματα, αεροζόλ. Παράλληλα, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εφαρμόζει τα χρονοδιαγράμματα απόσυρσης των Ουσιών που προκαλούν το φαινόμενο της καταστροφής της στοιβάδας του όζοντος. Σημειωτέον, οι ουσίες που καταστρέφουν τη στοιβάδα του όζοντος έχουν και τις ιδιότητες των αερίων που συντείνουν στο «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου».
Εν κατακλείδι, και λαμβάνοντας υπόψιν τα υφιστάμενα κείμενα του Θεσμού της Ασφάλειας Πτήσεων και Εδάφους (σε όλα τα επίπεδα διοίκησης της Πολεμικής Αεροπορίας), όπου δύο (2) από τους σημαντικότερους στόχους είναι η εξασφάλιση και διατήρηση ενός ασφαλούς και υγιεινού περιβάλλοντος εργασίας, καθώς και ο περιορισμός των επιπτώσεων από την υλοποίηση της αποστολής του Αεροπορικού Όπλου (ηχορύπανση, απόβλητα, ζημιές προς τρίτους από τροχαία ατυχήματα με υπηρεσιακά οχήματα, κ.λπ.), δίδονται, ενδεικτικώς, κάποιες πρακτικές συμβουλές για τους τρόπους μείωσης της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος, εν μέσω της ορθής και ασφαλούς λειτουργίας των αυτοκινήτων:
•Επιλέξτε διαδρομές χωρίς κίνηση. Κάντε συνδυαστικά δρομολόγια (προσπαθήστε να συνδυάσετε όλες τις δουλειές σας σε μια διαδρομή, ει δυνατόν). Η ορθολογική χρήση και ο σχεδιασμός μιας διαδρομής βοηθά στην εξοικονόμηση καυσίμων.
•Εφόσον ο κατασκευαστής δεν απαιτεί την προθέρμανση του κινητήρα, μην τον αφήνετε να λειτουργεί στο ρελαντί, προκειμένου να ζεσταίνεται επί αρκετά λεπτά της ώρας. Ξεκινήστε σύντομα.
•Οδηγείτε ομαλά και αποδοτικά.
Η απότομη επιτάχυνση ασκεί σημαντική επιρροή στην κατανάλωση καυσίμου. Η πιο ομαλή οδήγηση εξοικονομεί καύσιμο, παρέχει δε μεγαλύτερη ασφάλεια.
•Η οδήγηση με μεγάλη ταχύτητα, αφενός αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση καυσίμου, αφετέρου ελλοχεύει περισσότερους κινδύνους για ατύχημα (μικρότερος χρόνος απόκρισης, κ.λπ.).
•Χρησιμοποιείτε μεγαλύτερες σχέσεις (ταχύτητες) στο κιβώτιο ταχυτήτων.
•Όταν βρίσκεστε σταματημένοι, να σβήνετε τον κινητήρα, εφόσον αυτό είναι ασφαλές.
•Μην μεταφέρετε ανεπιθύμητο βάρος. Αφαιρέστε τη σχάρα οροφής, όταν δεν πρόκειται να τη χρησιμοποιήσετε.
•Η τακτική συντήρηση βοηθά τον κινητήρα να αποδίδει τα μέγιστα.
•Ελέγχετε τακτικά την πίεση των ελαστικών του αυτοκινήτου. Τα ελαστικά αποτελούν το μόνο σημείο επαφής του αυτοκινήτου με τον δρόμο. Ένα στα δέκα ατυχήματα οφείλεται στη λάθος πίεση των ελαστικών. Ένα έτος με σωστά φουσκωμένα ελαστικά ισοδυναμεί με περίπου τρεις εβδομάδες δωρεάν βενζίνη.
•Ελέγχετε την κατανάλωση του καυσίμου. Οι αλλαγές στην κατανάλωση του καυσίμου ενδεχομένως να ερμηνεύονται από κάποια δυσλειτουργία του κινητήρα.
•Η λειτουργία του κλιματιστικού συστήματος αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση του καυσίμου. Να επιδιώκεται να γίνεται χρήση του κλιματισμού μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητος, πχ, για τη διατήρηση ορατότητας.
•Χρησιμοποιείτε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ), όπως λεωφορεία, μετρό, τραμ, κ.λπ., όταν σας διευκολύνουν για τον προορισμό σας. Ωστόσο, εν μέσω της τρέχουσας πανδημίας «COVID - 19», το επιβατικό κοινό απαιτείται προηγουμένως να είναι αρκούντως ενημερωμένο και ευαισθητοποιημένο ως προς τα μέτρα πρόληψης της διασποράς του νέου κορωνοϊού στα ΜΜΜ, καθόσον ο συγχρωτισμός πολλών επιβατών δύναται να συντελέσει στην εξάπλωση του θανατηφόρου ιού.
Η ΦΥΣΗ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΟΛΟΥΣ!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ

1. Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων (Ιούλιος 2021), Εγχειρίδιο Κατανάλωσης Καυσίμου και Εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα, σελ. 1-2.
2. Ευρωπαϊκή Επιτροπή (14/07/2021), Βιώσιμες Μεταφορές, Υποδομές και Καύσιμα, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/qanda_21_35 25
3. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (11/08/2021), Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, Κανονισμός για την Ανάπτυξη Υποδομών Εναλλακτικών Καυσίμων (ΤΕΝ/750), σελ. 2-3.
4. ΥΠΕΘΑ (18/03/2021), Αέρας/CO2, https://www.greenarmedforces.mil.gr/aeras

ΠΗΓΗ: Περιοδικό Η ΠΤΗΣΗ | ΤΕΥΧΟΣ 231, B’ 2022 σελ.40