Σε ρεπορτάζ του για την εφημερίδα «Ακρόπολις» στις 15 Απριλίου του 1915 (με το παλαιό ημερολόγιο, 28 Απριλίου με το νέο), ο Σκυριανός δημοσιογράφος Κώστας Φαλτάϊτς έγραφε για την παρουσία του Συμμαχικού Στόλου στη Σκύρο, στην περιοχή «Τρεις Μπούκες»¹ , αλλά και για ένα από τα πολλά θύματα της επιχείρησης:

«Τα εγγλέζικα και τα γαλλικά καράβια έχουν εξαιρετική εκτίμησι και υπόληψι στα νερά μας. Κοντεύομε να τα γνωρίσωμε με τα μικρά των ονόματα και αι λεπτομέρειαι των ποικίλων και διαφόρων ειδών των πολεμικών σκαφών είνε για μας περισσότερο από γνωσταί» (…)

«Τα συμμαχικά πλοία διαρκώς περιπλέουν έξω από τα νερά του νησιού μας και ο δρόμος των αυτός έχει γίνει περισσότερο πλέον από συνηθισμένος για μας.

Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΥΜΜΑΧΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ

Για την δράσι του συμμαχικού στόλου στα Δαρδανέλλια κατορθώνωμε και χωρίς να θέλωμε να έχωμε εδώ τας καλλιτέρας πληροφορίας. Η δράσις γίνεται γνωστή σ’ εμάς την ίδια ακριβώς στιγμή κατά την οποίαν αρχίζει.

Ακούομε πολύ ευκρινώς τους ήχους των μεγάλων κανονιών των καραβιών αν και η απόστασις που χωρίζει το νησί μας από τα Δαρδανέλλια είνε μεγαλειτέρα των εκατονπενήντα μιλίων.

Την έναρξι μάλιστα της τελευταίας δράσεως πρώτοι εμείς την εμάθαμε, την αντελήφθημε, και προ παντός πρώτοι εμείς την εμαντεύσαμε.

Τα από τινών ημερών ναυλοχούντα στον μεγάλο της νήσου μας λιμένα «Τρεις μπούκες» δεκαεπτά μεγάλα συμμαχικά θωρηκτά και τριάντα σχεδόν υπερωκεάνεια γεμάτα από συμμαχικόν στρατόν, έφυγαν το πρωί του περασμένου Σαββάτου (σ.σ. 11 Απριλίου π.η. – 24 Απριλίου ν.η.) και τα είδαμε διευθυνόμενα προς τα βορειοανατολικά, δηλαδή προς την διεύθυνσιν των Δαρδανελλίων.

Την Κυριακή (σ.σ. 12 Απριλίου π.η. – 25 Απριλίου ν.η.) το πρωί ηκούαμε πολύ ευκρινώς τους βαρείς ήχους των συμμαχικών πυροβόλων. Ο βομβαρδισμός είχεν αρχίσει.

Ο ΠΝΙΓΜΕΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ

Το πρωί της περασμένης Τετάρτης σε μια ερημική παραλία της νήσου μας στην παραλία της Αγίας Άννας, ευρέθη εκβρασμένο το πτώμα ενός Άγγλου υποπλοιάρχου, καθώς εφαίνετο από τα τρία χρυσά σειρήτια τα οποία εστόλιζαν τα μανίκια του. Μαζύ με το πτώμα η θάλασσα είχεν εκβράσει στην παραλία και πολλά κομμάτια ναυάγια αυτά του πλοίου. Ήσαν σωσσίβια, ξύλα, κάσκες Εγγλέζων αξιωματικών, μποτίλιες γεμάτες ουΐσκι καθώς φαίνεται και διάφορα άλλα είδη. Το θέαμα όμως του πτώματος του αξιωματικού προεκάλει την βαθυτέρα λύπη, αληθινή φρικίασι.

Η μορφή του γεμάτη ευγένεια και ωραιότητα ήτο συνεσπασμένη από την αγωνία του θανάτου. Εις την μέση του νεκρού ήτο περασμένο σωσσίβιο, αν δε ήθελε κρίνει κανείς από το νωπό αίμα το οποίον υπήρχε ακόμη στα αυτιά και στη μύτη του, έπρεπε να συμπεράνη ότι ο θάνατος είχε προέλθει προ ολίγων μόλις ωρών.

Όλοι εδώ υποθέτομε ότι τόσο ο νεκρός αξιωματικός όσο και τα εκβρασθέντα ναυάγια θα είνε από το βυθισθέν προχθές έξω των Δαρδανελλίων υπό του τουρκικού τορπιλλοβόλου αγγλικόν μεταγωγικόν.

Το πτώμα του αξιωματικού το έθαψαν οι κάτοικοι της νήσου μας εις την παραλίαν. Την άλλην ημέρα έξη Άγγλοι αξιωματικοί, εκ των πλοίων τα οποία ωρμούν ακόμη στες «Τρεις Μπούκες» ήλθον και επεσκέφθησαν το μνήμα. Συγχρόνως έκαναν γνωστό ότι θα παρήγγελλαν εις τας Αθήνας μαρμάρινη πλάκα, δια να τεθή επί του μνήματος.

Τώρα μέσα στο μνήμα το οποίον εφρόντισε να περιποιηθή και εις το οποίον εφύτευσε άγρια χλόη και άνθη η καλλή και πάντοτε πρόθυμος δεσποινίς του νησιού μας Ε. Αυλωνίτου, αναπαύεται ο άτυχος αξιωματικός κοντά στο μουρμούρισμα της θαλάσσης και ακούων ίσως στον αιώνιό του ύπνο τον ήχο του τόσο μακρυά ηχούντος πυροβόλου, των καραβιών της πατρίδος του.

Σ.Σ. Όπως φαίνεται από την ανωτέρω ανταπόκρισιν, αλλά και εξάγεται από ασφαλεστάτας πληροφορίας, ούτε «κατελήφθη» η Σκύρος, ούτε η εμφάνισις των Αγγλογάλλον εις την νήσον χρονολογείται από ολίγων ημερών.»

Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 10 Απριλίου 1915 (π.η., 23 Απριλίου ν.η.), θα άφηνε την τελευταία του πνοή στο νησί, σε ένα από τα γαλλικά πλοία που βρίσκονταν στις «Τρεις Μπούκες», και ο Μεγάλος Βρετανός ποιητής, Ρούπερτ Μπρουκ, προς τιμήν του οποίου το 1931 ανεγέρθη το μνημείο της Αιώνιας Ποιήσεως στο νησί μας.

(*) Δημοσιογράφος, Αντιπρόεδρος του Εθνολογικού και Λαογραφικού Μουσείου Μάνου και Αναστασίας Φαλτάϊτς στη Σκύρο

 (1)  Εφημερίδα Ακρόπολις, Παρασκευή 17 Απριλίου 1915. Από το αρχείο του Κώστα Φαλτάϊτς που φυλάσσεται στο Εθνολογικό και Λαογραφικό Μουσείο Μάνου και Αναστασίας Φαλτάϊτς στη Σκύρο.