Από την ενότητα σκοπού που φέρνει κοντά αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, συνεπάγεται ότι τα δύο σώματα, απαιτούν τα ίδια φυσικά και ηθικά προσόντα, την ίδια αφοσίωση στο Κράτος, την ίδια αυταπάρνηση για την υπηρεσία.

Μια από τις πρώτες αποστολές των υπαξιωματικών δεν θα μπορούσαμε να την απεικονίσουμε καλύτερα παρά μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια της μορφώσεως, της διαπλάσεως και του σχηματισμού των νέων μέσα στο στράτευμα. Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί συμμετέχουν σ’ αυτό, αλλά ο ρόλος των υπαξιωματικών είναι ο σπουδαιότερος επειδή είναι άμεσα και σταθερά πιο κοντά στους στρατευμένους νέους.

Η διάπλαση που γίνεται από τους υπαξιωματικούς πρέπει να είναι πρώτα απ’ όλα στρατιωτική, εφ’ όσον ο πρώτος σκοπός του στρατού είναι να προετοιμάσει τον άνθρωπο για τη μάχη, σφυρηλατώντας όμως τα προσόντα του στρατιώτου σφυρηλατούνται επίσης και αυτά του πολίτου.

Η διάπλαση των ανθρώπων προσφέρει στους υπαξιωματικούς μια αποστολή σε καιρό ειρήνης, το ίδιο ενθουσιώδη με άλλες αποστολές σε καιρό πολέμου. Αναπτύσσουν τα φυσικά προσόντα, προετοιμάζουνε το στρατιώτη ν’ αντιμετωπίσει τη δοκιμασία των μαχών, αλλά κι η φυσική σκληραγωγία που αποκτάται με τα «σπορ» (τον αθλητισμό) και με την εξάσκηση, τον προετοιμάζει επίσης να υποφέρει τις αντιξοότητες που υφίσταται πολύ συχνά μέσα στους μοντέρνους τρόπους ζωής. Εξαίροντας τα ανθρώπινα προσόντα που πρέπει να ενώνουν τους μαχόμενους, μέσα στην προσπάθεια ή μπροστά στον κίνδυνο, δημιουργούν αυτήν την αλληλεγγύη την τόσον απαραίτητη στην κοινωνική ζωή στους κόλπους των συνόλων μας. Καλλιεργώντας τις ηθικές ανθρώπινες αξίες που αναδεικνύουν τον ήρωα στο πεδίο μάχης, συμβάλλουν ώστε να ενισχυθούν και εκείνες που πρέπει να δώσουν ψυχή για οποιαδήποτε ζωή στην πολιτεία.

Μερικοί υπαξιωματικοί συμβαίνει να έχουν καθήκον προετοιμασίας για τη μάχη, άνδρες λιγότερο νέους ή που έχουν σπουδάσει περισσότερο ή που έχουν αποκτήσει τίτλους πιο υψηλούς.

Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να εκπλήσσει παρά μόνο επιπόλαια πνεύματα. Ένας διευθύνων ώριμης ηλικίας, εφοδιασμένος με διπλώματα θα εμπιστευθεί τις αρμοδιότητες ενός νέου δασκάλου του σκι, αν θέλει ν’ αποκτήσει μια σωστή εξάσκηση για το σπορ αυτό. Το ίδιο συμβαίνει σε κάθε πειθαρχία, το ίδιο συμβαίνει με το νεοσύλλεκτο, τον οποίο πρέπει να κάνει αυτό που δεν είναι ο ίδιος και αυτό που είναι ο υπαξιωματικός: ένα στρατιώτη.

Άλλη αποστολή που επιβαρύνει τους υπαξιωματικούς, είναι η στελέχωση των ενοτήτων. Κάθε οργανωμένο σύνολο προϋποθέτει καταμερισμό των εργασιών και ευθυνών. Η σκοπιμότητα που τα δικαιολογεί θεμελιώνεται πάνω στην αρμοδιότητα και στον παραδειγματισμό. Μέσα στη στελέχωση των ενοτήτων, η εξουσία δεν μπορεί να στηρίζετια μόνο στον φόβο ούτε στον περιορισμό, ούτε αντιστρόφως σε μέτριους συμβιβασμούς με τους κατώτερους, πρέπει να επιβεβαιώνεται με το παράδειγμα και την ικανότητα.

Το είδος της «αρχής» δεν μπορεί πια να είναι σήμερα το ίδιο με εκείνο που ήταν πριν τριάντα ή πενήντα χρόνια, είναι γεγονός. Ο σύγχρονος υπαξιωματικός είναι ο δάσκαλος αυτός που ξέρει, αυτός που δείχνει, αυτός που τον επιβάλλουν οι τίτλοι του και τα προσόντα του.

Είναι το παράδειγμα με το οποίο ο υπαξιωματικός κάνει αξιοσέβαστο, όχι μόνο το βαθμό του και το γαλόνι του, αλλά και την προσωπικότητα του – είναι το παράδειγμα με το οποίο ο υπαξιωματικός όπως κάθε αρχηγός, κατακτά την εξουσία του και επιβεβαιώνει – η λέξη δεν είναι υπερβολική – την ακτινοβολία του.

Ότι η στολή, η άσκηση της πειθαρχίας και η επαγγελματική συνείδηση προκαλούν το σεβασμό, αυτό υπήρξε πάντοτε η αλήθεια και είναι ανάγκη σήμερα. Πίσω από ένα επιφανειακό σκεπτικισμό υπάρχει, μέσα στη νεολαία μας αυτό που ήταν πάντοτε το προνόμιο όλων των νεολαίων: Μια μεγάλη ανάγκη ενθουσιασμού και ιδανικού. Πρέπει ακόμη να το αναγνωρίζουμε και να το ενθαρρύνουμε.

Ουσιαστικό ατού στην αποστολή του υπαξιωματικού, είναι ότι η εξουσία του αποβλέπει στο να επιβεβαιώσει την πειθαρχία της ενότητας και την εκτέλεση των αποστολών, που είναι καθορισμένες με διαταγές.

Το πρώτο καθήκον είναι δυσχερές: Η νεολαία την οποία πρέπει να πειθαρχήσεις και να ξέρεις να την πλησιάσεις, είναι συνεπαρμένη από ελευθερία, η ευρεία τάση του συμφιλιωτισμού της σύγχρονης κοινωνίας δεν την έχει προετοιμάσει για τις αντιξοότητες της συλλογικής ζωής. Πρόκειται λοιπόν περισσότερο να πείσεις, παρά να εξαναγκάσεις, να κάνεις να καταλάβει ότι το αντικείμενο της στρατιωτικής πειθαρχίας είναι να κάνεις τους ανθρώπους κατάλληλους (ικανούς) να εκτελούν μια δεδομένη αποστολή μέσα στο κλίμα της μάχης και του πολέμου. Πρέπει να εξηγήσεις ότι η ασφάλεια όλων εξαρτάται από την πειθαρχία του καθ’ ενός, όπως μέσα στο εργαστήριο ή στο ανθρακωρυχείο. Πρέπει να δείξει ότι είναι απαραίτητο να σέβεσαι τους αυστηρούς κανονισμούς για να συγκεντρώσεις τα μέσα του καθ’ ενός και να φθάσεις στην μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της ομάδας. Αυτή η πράξη της πειθούς είναι απαραίτητη για να αποκτήσεις όχι μια τυπική και καρτερική πειθαρχία, αλλά την συνένωση της ψυχής και του πνεύματος.

Την εντολή της αποστολής ο υπαξιωματικός την δέχεται από τους ανωτέρους του με μια διαταγή. Πρέπει να την εκτελέσει – να κάνει να εκτελεσθεί – με το πνεύμα της ίδιας της διαταγής. Έτσι ο υπαξιωματικός βρίσκεται στο σύνδεσμο ανάμεσα στην απόφαση και την εκτέλεση. Συμμετέχει στην μια καθώς και στην άλλη και αποτελεί το δεσμό ανάμεσα σ’ αυτούς που σκέπτονται και σ’ αυτούς που εκτελούν. Σ’ αυτούς που σκέπτονται μεταφέρει με τη συγκεκριμένη του πείρα, μια ακριβή διάβλεψη αυτών που μπορούν να περιμένουν από τα τεθέντα σε λειτουργία μέσα, σ’ αυτούς που εκτελούν μεταφέρει το πνεύμα της αποστολής που θα διαφωτίσει το έργο του καθ’ ενός και θα χρησιμεύσει για θεμέλιο στις πρωτοβουλίες.

Όλα τα προηγούμενα, μας οδηγούν στο προφανές συμπέρασμα ότι ο υπαξιωματικός είναι ένα στέλεχος «επαφής». Οι λειτουργίες του, τον οδηγούν στο να είναι πολύ κοντά στον άνδρα της σειράς, στη δουλειά του, στην καθημερινή του ζωή και κατά συνέπεια στις ανησυχίες και τις έννοιές του. Εδώ βρίσκεται μια αλήθεια όλων των καιρών της οποίας, όμως η ισχύς είναι ακόμη μεγαλύτερη μέσα στον οργανισμό του σύγχρονου στρατού. Το κύτταρο ή το φορτίο, η ψυχή αυτής της μικρής ομάδας, αυτός και ο υπαξιωματικός.

Δημιουργεί λεπτές καταστάσεις. Πρέπει να είναι προσιτός χωρίς να είναι οικείος, πρέπει να γίνεται σεβαστός, χωρίς να είναι ξέμακρος. Από την άλλη πλευρά στις ανθρώπινες σχέσεις, δημιουργεί μια προνομιούχα θέση. Ως αρχηγός της ομάδας, στην πραγματικότητα, επιτρέπει στον εαυτό του να παίζει, ένα ρόλο εξαιρετικά κοινωνικό, σαν οδηγός, σαν έμπιστος. Γνωρίζοντας τα προβλήματα του καθ’ ενός από τους άνδρες του, ο υπαξιωματικός μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση τους είτε ο ίδιος με την εμπειρία ή με την εμπειρία των αρχαιότερων του, είτε προκαλώντας την προσοχή των ανωτέρων του σε δύσκολες περιπτώσεις.

Θα προσθέσω ότι ο υπαξιωματικός είναι που δίνει σε κάθε διαταγή την ανθρώπινη υπόστασή της. Ο Στρατός δεν θέτει σε κίνηση ρομπότ, αλλά ανθρώπους, των οποίων οι αντιδράσεις γίνονται αντιληπτές και εκτιμώνται. Ο υπαξιωματικός συμβάλλει σ’ αυτό περισσότερο από κάθε άλλον, επιτρέποντας στην «αρχή» να παραμείνει πάντοτε προσιτή και συγκεκριμένη: Εδώ έγκειται η ουσιώδης συμβολή του στην συνοχή και την αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων.

Αν υπάρχει μια σταδιοδρομία, που ανταποκρίνεται στην εσωτερική κλήση (τάση), αυτή είναι η σταδιοδρομία στο στρατό. Το στρατιωτικό επάγγελμα, έγραφε ο Στρατηγός DE GAULE (Ντεγκώλ) σας δίνει για όλη σας τη ζωής τη σταθερή, τη συγκινητική περιπέτεια που είναι η εξουσία, στην οποία αναμιγνύονται η δράση, ο κίνδυνος, η υπευθυνότητα… Αλλά, πρόσθεσε, αυτό το επάγγελμα ζητάει ατελείωτα και διαρκώς από τον άνθρωπο.

Πρέπει να είναι εκεί όταν τον ζητούν, να μείνει ενώ ήθελε να φύγει, να φύγει ενώ θα ήθελε να μείνει… Έτσι, δημιουργήθηκαν δυο από τις υπηρεσίες που επιβάλλονται σ’ αυτούς οι οποίοι έχουν διαλέξει να υπηρετούν το Έθνος με τα όπλα: διαθεσιμότητα και κινητικότητα.

Να είσαι διαθέσιμος, αυτό σημαίνει να είσαι έτοιμος ν’ ανταποκριθείς στις απαιτήσεις τις οποίες επιβάλλουν οι λειτουργικές αναγκαιότητες της υπηρεσίας και αυτό προκαλεί σταθερότητα υπηρεσίας και δραστηριότητες διαφόρων φύσεων κατά τις περιόδους, οι οποίες είναι αφιερωμένες στην ησυχία και την ανάπαυση.

Η κινητικότητας είναι απαραίτητη τόσο για τις ανάγκες της ενότητας, για τον σχηματισμό προσωπικού, εξ ου και περιοδικές μεταβολές κατά κύριο λόγο μετριασμένες στο μάξιμουμ για τους υπαξιωματικούς, οι οποίοι πρέπει να παραμείνουν εγγυητές της σταθερότητας, δηλαδή της (εσωτερικής) ενότητας των στρατιωτικών διαπλάσεων.

Γιώργος Εμμανουηλίδης
10^η σειρά