Ήταν μία κρίση που έφερε την Ελλάδα και την Τουρκία στα πρόθυρα μιας γενικευμένης πολεμικής σύρραξης (Casus Belli) από τις 29 έως στις 31 Ιανουαρίου του 1996, με το βαρύ τίμημα της απώλειας τριών Ελλήνων Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, όταν έπεσε το ελικόπτερο ΑΒ-212 στην περιοχή στις 05:05 της 31ης Ιανουαρίου. Είχε απονηωθεί από τη φρεγάτα (Ναβαρίνο) παρασύροντας στον θάνατο τα τρία παλικάρια τους: Υποπλοιάρχους Χριστόδουλο Καραθανάση 34 ετών (κυβερνήτης), Παναγιώτη Βλαχάκο 31 ετών (συγκυβερνήτης) και τον μηχανικό Αρχικελευστή Έκτορα Γιαλοψό 29 ετών.
Επιτροπή του ΠΝ διερεύνησε το ατύχημα και αφού εξέτασε όλα τα ευρήματα, ζήτησε τη συνδρομή ειδικών από το ΓΕΣ, την ΕΛ.ΑΣ, την ΠΑ, την ΕΑΒ και το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Το αποτέλεσμα απέκλεισε το ενδεχόμενο η πτώση του ελικοπτέρου να οφείλεται σε εχθρική ενέργεια.
Γεγονός που αμφισβήτησαν οι οικογένειες των θυμάτων.
Στο Αιγαίο Πέλαγος ή Αρχιπέλαγος τα νησιά, οι νησίδες και οι βραχονησίδες που υπολογίζονται ότι ανήκουν στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο υπερβαίνουν συνολικά τις 9.800 από τις οποίες μόνο 150 περίπου είναι κατοικήσιμα.
Βραχονησίδες σημαίνει νησιά μικρών διαστάσεων, βραχώδη, χωρίς βλάστηση. Όταν βρίσκονται μακριά από τις ακτές, απομονωμένες, ονομάζονται Καλόγεροι. Όταν βρίσκονται πολύ κοντά λιγότερο από 3 ναυτικά μίλια από τις ακτές, λέγονται Αποσπάσματα ή Απόνησα και είναι αναπόστατο τμήμα της εθνικής κυριαρχίας του κράτους που του ανήκει.
Οι δύο βραχονησίδες Ίμια, η Ανατολική είναι η μικρή και η Δυτική είναι η μεγάλη, ανήκουν στο νησιώτικό σύμπλεγμα της νήσου Καλύμνου, γνωστές ως Βραχονησίδες Λιμνιά και απέχουν 5,5 νμ, ενώ από τουρκικές ακτές απέχουν 3,8 νμ.
Στις 28-12-1932 υπεγράφει Συμφωνία μεταξύ της Ιταλίας και της Τουρκίας που καθορίζουν τη θαλάσσια μεθοριακή γραμμή ανάμεσα στα ιταλικά Δωδεκάνησα και τις τουρκικές μικρασιατικές ακτές.
Είναι η γραμμή ακριβώς στο μέσο της απόστασης μεταξύ ΙΜΙΑ (Καρντάκ) και κάτω Ανατολία.
Το έτος 1947 σύμφωνα με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, η Ιταλία αναγκάζεται να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα και τη Ρόδο στην Ελλάδα, καθώς και τα Ίμια.
Ο όρος «εξαρτώμενες νησίδες» που αναφέρεται ρητά στις δύο πρώτες Συνθήκες των Σεβρών και της Λοζάνης, ταυτίζεται με τον όρο «παρακείμενες νησίδες» της Συνθήκης των Παρισίων.
Ανήμερα Χριστούγεννα στις 25-12-1995, τουρκικό εμπορικό πλοίο που μετέφερε τσιμέντα ονόματι ΦΙΓΚΕΝ ΑΚΑΤ προσάραξε στα ύδατα της μιας από τις δύο βραχονησίδες Ίμια και μετά από δύο ημέρες ελληνικό ρυμουλκό το ρυμούλκησε.
Στις 29-12-1995 το τουρκικό ΥΠΕΞ υποστήριξε με ρηματική διακοίνωση, ότι οι βραχονησίδες Ίμια (Καρντάκ) είναι τουρκικές προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Αθήνας.
Στις 09-01-1996 η Αθήνα απέρριψε τους τουρκικούς ισχυρισμούς, γιατί τα Ίμια αποτελούν τμήμα των Δωδεκανήσων που παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από τους Ιταλούς το 1944.
Στις 25-01-1996 ο Δήμαρχος της Καλύμνου Δ.Διακομιχάλης συνοδευόμενος από τον δημοσιογράφο του ΑΝΤ1 Α.Ντινόπουλο, τον λιμενάρχη Καλύμνου και έναν ιερέα, πήρε την πρωτοβουλία να υψώσει την ελληνική σημαία στην Ανατολική νησίδα των Ιμίων.
Μετά την πράξη αυτή του Δημάρχου, Τούρκοι δημοσιογράφοι της εφημερίδας Hurriyet άνοιξαν το δρόμο προς την κρίση.
Στις 27-01-1996 ένα ελικόπτερο με Τούρκους δημοσιογράφους από τη Σμύρνη προσγειώνεται στην Ανατολική Ίμια, υποστέλλουν την ελληνική σημαία και τοποθετούν την τουρκική.
Στις 28-01-1996 με εντολή του ΑΓΕΕΘΑ τέθηκαν σε εφαρμογή τα μέτρα -ΗΡΑΚΛΗΣ-.
Στην περιοχή μεταβαίνει η φρεγάτα Ναβαρίνο και ομάδα υποβρυχίων καταστροφών, αποβιβάζει 14 άντρες στην ανατολική Ίμια. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται επί ποδός πολέμου. Στην περιοχή αναπτύσσονται περισσότερα πολεμικά πλοία και από τις δύο πλευρές.
Διατυπώνεται για πρώτη φορά έκφραση ανησυχίας από τις ΗΠΑ.
Στις 29-01-1996 τουρκικά μαχητικά παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο, τα οποία αναχαιτίστηκαν από ζεύγος ελληνικών MIRAGE F1.
Στις 30-01-1996 παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα και έξοδος πλοίων από τους ναυστάθμους της Σμύρνης και του Ακσάζ. Η τουρκική φρεγάτα (Γιαβούζ) παραβιάζει τα χωρικά ύδατα και βρίσκεται σε μία απόσταση 500 μέτρων από την Δυτική Ίμια και δύο τουρκικά ελικόπτερα πετούν στην περιοχή.
Διατάσσεται ο ελληνικός στόλος να αποπλεύσει από το Ναύσταθμο. Δύο ελικόπτερα ΑΠΑΤΣΙ μετασταθμεύουν στη Σαντορίνη και καταδρομείς στην Κω.
Στις 31-01-1996 οι καιρικές συνθήκες είναι άσχημες με 5 μποφόρ.
Στις 01:35 η ΕΥΠ πληροφορεί ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μπαϊκάλ δήλωσε ότι οι Τούρκοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν στη Δυτική Ίμια.
Μετά από αυτό το ΓΕΝ έδωσε εντολή στη φρεγάτα Ναβαρίνο να απονηωθεί ελικόπτερο για να ελέγξει την πληροφορία.
Στις 04:25 πρωινή επιβεβαιώνεται η πληροφορία της παρουσίας Τούρκων στρατιωτικών στη Δυτική Ίμια, οι οποίοι αποβιβάστηκαν στις 02:30 από τουρκική φρεγάτα και έφτασαν με λέμβους στη νησίδα διαφεύγοντας την προσοχή των ελληνικών πολεμικών πλοίων λόγω κακής ορατότητας.
Στις 05:30 εδόθη εντολή αποχώρησης των ελληνικών δυνάμεων από την περιοχή μετά της ελληνικής σημαίας.
Αποτέλεσμα του ελλειμματικού κεντρικού συντονισμού ήταν να γίνονται διαβουλεύσεις με την αμερικανική κυβέρνηση σε τρία επίπεδα.
Ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ Γ.Αρσένης συνομιλεί με την ηγεσία του αμερικανικού πενταγώνου.
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλος με τον βοηθό του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ κ.Ρίτσαρρντ Χόλμπρουκ, ο οποίος προειδοποίησε Αθήνα και Άγκυρα, ότι αν κάποιος ανοίξει πυρ τότε θα έχει να αντιμετωπίσει την οργή των ΗΠΑ.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κ.Σημίτης συνομιλεί με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον.
Το αποτέλεσμα ήταν να σταλεί τελεσίγραφο από την Ουάσινγκτον για να αποκλιμακωθεί η κρίση και να επανέλθει η περιοχή στο προηγούμενο καθεστώς (Status quo ante), δηλαδή όχι στρατεύματα, όχι πλοία, όχι σύμβολα …
Τελικά η κρίση που ξέσπασε στο ΝΑ Αιγαίο ανάμεσα στην Ελλάδα και Τουρκία στις 3 ημέρες του Ιανουαρίου του 1996 αποτελεί στην ουσία μία προέκταση της κρίσης που ξεκίνησε στο Αιγαίο από πλευράς Τούρκων το 1974, που αμφισβητεί στην πράξη τον ελληνικό χερσαίο χώρο.
Οι ενέργειες της Τουρκίας είχαν δημιουργήσει θερμή γεωπολιτική ζώνη στο Αιγαίο και ήταν αιτία πολέμου. Πρώτα με το υδρογραφικό σκάφος ΤΣΑΝΤΑΡΛΙ το 1974, μετά το ΧΟΡΑ 1975-76, στη συνέχεια με το ΣΙΣΜΙΚ 1987 και με το ΠΙΡΙ ΡΕΙΣ 1988-95.
Τα ανωτέρω γεγονότα της κρίσης των Ιμίων του 1996 δεν επιτρέπουν ολιγωρία και εφησυχασμό, επιβάλλουν αυξημένη επαγρύπνηση, εθνική ομοψυχία και συσπείρωση για νέους κινδύνους που απειλητικά εμφανίζονται στον ορίζοντα εναντίον της αγαπημένης μας Πατρίδας.
Σήμερα η Ελλάδα έχει τιμήσει αυτούς τους ήρωες των ΙΜΙΩΝ με μνημεία για να θυμούνται οι νέες γενεές και να μην ξεχνούν οι παλιές.
Υ.Γ. Οι Τούρκοι βατραχάνθρωποι που αποβιβάσθηκαν στη Δυτική Ίμια στις 02:30 με λέμβο διαφεύγοντας την προσοχή των Ελλήνων, σκοτώθηκαν όλοι σε μια άλλη αποστολή μετά από ένα χρόνο, όταν έπεσε το ελικόπτερο που τους μετέφερε.

Επγός ε.α.  Βλαχογιάννης Σεβαστός
9η Σειρά ΣΤΥΑ