Την ίδια ώρα η προσωπική διαφορά δεν επιτρέπει σε 770.000 συνταξιούχους σήμερα να καρπωθούν κι άλλες μελλοντικές αυξήσεις, μέχρι να μηδενίσουν κι εκείνοι την προσωπική διαφορά τους, που λειτουργεί περισσότερο ως «κόφτης».
Είναι  χαρακτηριστικό ότι σήμερα σχεδόν ένας στους τρεις συνταξιούχους του ΕΦΚΑ εξακολουθεί να έχει προσωπική διαφορά, καθώς οι αυξήσεις που δόθηκαν μετά από πολλά χρόνια, τόσο το 2023, όσο και το 2024 κατάφεραν να μειώσουν, όχι όμως και να μηδενίσουν τον αριθμό των κύριων συντάξεων που παραμένουν «παγωμένες». Έτσι χιλιάδες είναι οι παλαιοί συνταξιούχοι που δεν θα κατορθώσουν εν ζωή να «γευτούν» μια έστω και μικρή αύξηση στη σύνταξη τους  λόγω της προσωπικής διαφοράς.
Ωστόσο σταδιακά και σε βάθος χρόνου, η προσωπική διαφορά εκτιμάται να μειωθεί σε ένα μεγάλο αριθμό  συνταξιούχων. Κι αυτό γιατί οι δύο αυξήσεις που δόθηκαν για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, κατά 7,75% το 2023 και 3% το 2024 έχουν περιορίσει τον αριθμό των συνταξιούχων με προσωπική διαφορά σε 770.000. Ο αριθμός των συντάξεων με προσωπική διαφορά μειώθηκε μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Φεβρουαρίου 2024 από περίπου 1.230.000 σε 770.000. Πρόκειται για τους συνταξιούχους αυτούς, που μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (Ν.4387/2016) και τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους, απέκτησαν προσωπική διαφορά, ώστε να μην υποστούν απότομη μείωση του βιοτικού τους επίπεδου.
Να σημειωθεί ότι, η προσωπική διαφορά εξαλείφεται σταδιακά με την αύξηση των συντάξεων, αλλά και μέσω της εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 4670/2020 για την αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης όσων έχουν ασφαλιστικό βίο μεγαλύτερο των τριάντα ετών. Υπενθυμίζεται πως η προσωπική διαφορά αφορά τους παλαιούς συνταξιούχους που είχαν ήδη συνταξιοδοτηθεί πριν εφαρμοστεί ο νόμος Κατρούγκαλου. Βάσει του νόμου η σύνταξή τους επανυπολογίστηκε και στην πλειοψηφία αυτών βγήκε μικρότερη. Προκειμένου να μην περικοπεί όμως, θεσπίστηκε η προσωπική διαφορά που αποτελεί μέρος της σύνταξης, καταβάλλεται κανονικά, αλλά στερεί από τους συνταξιούχους τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί με αυτές.
Παράλληλα, ένας άλλος λόγος που οι συνταξιούχοι και ιδιαίτερα, όσοι λαμβάνουν συντάξεις άνω των 1400 ευρώ, δεν βλέπουν στην τσέπη τους σημαντικές αυξήσεις, είναι και η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Στο θέμα της αρχιτεκτονικής της ΕΑΣ που χρηματοδοτεί το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και δημιουργήθηκε ως ανάχωμα του ασφαλιστικού συστήματος απέναντι στις πιέσεις της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού.
Σύμφωνα με τον Υφυπουργό Εργασίας Πάνο Τσακλόγλου, «θα πρέπει να γίνει πιο αναλογική, διασφαλίζοντας ότι μετά την καταβολή της εισφοράς το ύψος της σύνταξης δεν θα πέφτει κάτω από το πλαφόν του κλιμακίου επί του οποίου επιβλήθηκε η εισφορά». «Ωστόσο» δήλωσε, πως «είναι σημαντικό η όποια προσαρμογή και εξομάλυνση να γίνει με όσο το δυνατό πιο δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, προκειμένου να μη διαταραχθεί ούτε η δημοσιονομική ισορροπία της χώρας, αλλά ούτε και ο προϋπολογισμός του ΑΚΑΓΕ που αφορά σε χρήματα που προορίζονται για τη νέα γενιά».
Πάντως σήμερα μικρότερες ή μηδενικές αυξήσεις συντάξεις παίρνουν χιλιάδες συνταξιούχοι, με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, χωρίς να έχουν προσωπική διαφορά, λόγω της Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), ένα ιδιότυπο αδικαιολόγητο φορολογικό «χαράτσι». Αφορά όσους έχουν κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων μεγαλύτερο των 1.400 ευρώ.
Τα στοιχεία της ΕΝΥΠΕΚΚ δείχνουν, ότι το 2024 οι συνταξιούχοι θα χάσουν σχεδόν μισό δισ. ευρώ από την εισφορά υπέρ ΕΑΣ, που παρακρατείται από όλες τις κύριες συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ μεικτά (μείωση 3%-14%) και από όλες τις επικουρικές πάνω. Η εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων που θεσπίστηκε από το 2010 είναι η μόνη μνημονιακή κράτηση που διατηρήθηκε και μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.
Το πρόβλημα που δημιουργεί η ΕΑΣ είναι ότι η κράτηση μηδενίζει σε πολλές περιπτώσεις την αύξηση των συντάξεων.
Αυτό διαπιστώθηκε από αρμόδια κυβερνητικά στελέχη και ήδη συζητούνται προτάσεις για δικαιότερη κατανομή και πάντως για μείωση της ΕΑΣ σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα.

Για παράδειγμα, νέος συνταξιούχος με σύνταξη 1.395 ευρώ δεν έχει κράτηση ΕΑΣ γιατί είναι κάτω από τα 1.400 ευρώ.
Με την αύξηση κατά 3% που έλαβε για το 2024 η σύνταξή του ανήλθε στα 1.436,85 ευρώ και είχε την κράτηση ΕΑΣ της πρώτης κλίμακας με 3%. Πρακτικά η αύξηση μηδενίζεται λόγω ΕΑΣ.
Επισημαίνεται ότι το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευτεί ότι θα αναμορφώσει αυτό το τελευταίο μνημονιακό μέτρο χωρίς μέχρι τώρα να έχει προχωρήσει σε  καμία ρύθμιση. Προς το παρόν, στο τραπέζι υπάρχουν δύο σενάρια, αλλά, όπως τονίζουν στελέχη του υπουργείου, θα εξεταστούν πολλές εκδοχές για την ελάφρυνση της ΕΑΣ εντός του 2024. 

ΤΑ ΔΥΟ ΣΕΝΑΡΙΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, η κράτηση δεν θα επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ», αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου, όπως δηλαδή ακριβώς συμβαίνει και με τους φορολογικούς συντελεστές στη φορολογία εισοδήματος.
Για παράδειγμα, σύνταξη 1.500 ευρώ έχει σήμερα ΕΑΣ 3%, η οποία επιβάλλεται σε όλο το ποσό και είναι 45 ευρώ.
Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400 ευρώ, δηλαδή στα 100 ευρώ, με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή – π.χ. 10% –, τότε το ποσό της εισφοράς μειώνεται, για παράδειγμα, στα 10 ευρώ.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει αναλογικότερο τρόπο μετάβασης από κλιμάκιο σε κλιμάκιο, ώστε η περικοπή να είναι πιο ομαλή και πιο δίκαιη.

Ειδικότερα, οι νέοι συντελεστές ΕΑΣ, τους οποίους προβλέπει το εν λόγω σενάριο για τα πρώτα 4 κλιμάκια, είναι οι εξής:

1.400-1.700 ευρώ: 3%
2.701-2.000 ευρώ: 4% (από 6% σήμερα)
3.001-2.300 ευρώ: 5% (από 7%)
4.301-2.600 ευρώ: 6% (από 9%)

Έτσι, συνταξιούχος με σύνταξη 1.730 ευρώ σήμερα έχει κράτηση 104 ευρώ και η σύνταξή του λόγω της ΕΑΣ μειώνεται στα 1.625 ευρώ. Αν προωθηθεί το εν λόγω σενάριο, η κράτηση από 6% μειώνεται στο 4%. Έτσι, η κράτηση – που θα συνεχίσει να επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ – θα ανέλθει στα 69 ευρώ.