α) Αεροπλάνο: Η επιλογή του τύπου του αφους γίνεται σύμφωνα με τα επιχειρησιακά κριτήρια. Για να έχει δε υπεροχή θα πρέπει να είναι σύγχρονο και εξοπλισμένο με ηλεκτρονικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας. Το κόστος ενός τέτοιου αφους 4ης γενιάς είναι πολύ υψηλό. Υπολογίζεται περί τα 80 εκ. δολάρια με διαμόρφωση απλής πτητικής κατάστασης. Το πακέτο αρχικής υποστήριξης (initial support και FOS) που περιλαμβάνει βιβλιογραφία, εκπαίδευση, ανταλλακτικά υποστήριξης, τροποποιήσεις-βελτιώσεις (modification) και επίγειο εξοπλισμό-δοκιμαστήρια συντήρησης 1ου και 2ου βαθμού επιβαρύνει το αρχικό κόστος αγοράς των 40 αφων περίπου κατά 20%. Επίσης θα πρέπει να αγοραστούν ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες και τα κατάλληλα όπλα.
β) Πιλότος: Ο βασικός παράγων υλοποίησης της αποστολής, ο πιλότος, θα πρέπει να είναι καλός γνώστης στη χρήση και την εκμετάλλευση των συστημάτων του αφους. Πέραν της αρχικής θεωρητικής εκπαίδευσης, λειτουργία και χρήση των συστημάτων του αφους, θα πρέπει καθημερινά να ασκείται χρησιμοποιώντας το αφος σε διάφορες αποστολές. Η μαχητική ικανότητα του πιλότου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πτητική ικανότητα που αποκτάται κατά τις ασκήσεις αέρος. Είναι επόμενο, ότι η κάθε ώρα πτήσης να προκαλεί ένα σημαντικό κόστος, το οποίο δεν οφείλεται μόνο στα καύσιμα και τα λιπαντικά, αλλά κυρίως στη αναγκαία συντήρηση του αφους που είναι κυρίως έργο, για πάνω από εβδομήντα χρόνια, του τεχνικού αποφοίτου ΣΤΥΑ. Υπολογίζεται ότι, το κόστος διαρκούς εκπαίδευσης ενός πιλότου για να διατηρεί τη μαχητική του ικανότητα στη διάρκεια της θητείας του, ανέρχεται στη αξία ενός αφους.
γ) Τεχνικός: Οι δύο προηγούμενοι παράγοντες συμμετέχουν στο σημαντικότερο μέρος του λειτουργικού κόστους της ΠΑ. Εν τούτοις και ο παράγοντας συντήρησης έχει συμμετοχή με ένα αρκετό ποσοστό. Το κόστος συντήρησης έχει δύο σκέλη, τα ανταλλακτικά των αφων και το τεχνικό προσωπικό.
Τα ανταλλακτικά των αφων από τις συμβάσεις initial support και FOS αποτελούν το κυρίως κόστος της συντήρησης. Συνδέεται δε με πολλούς παράγοντες (που δεν είναι της παρούσης για να αναλυθούν). Κυρίως όμως με τις ώρες πτήσεως που επηρεάζουν τα υλικά ορίου ζωής (Λ.Ο.Ζ) , ορίου λειτουργίας (Λ.Ο.Λ), βλάβες (μεσοσταθμικά μία βλάβη ανά 2 ώρες πτήσεως) και τις γενικές επιθεωρήσεις των αφων. Η 20ετη εμπειρία μου στη συντήρηση αφων, κυρίως των παρελκόμενων και των γενικών επιθεωρήσεων αφων MIRAGE, μου δίνουν τη δυνατότητα να έχω άποψη στη συντήρηση, όπως περιγράφω στο βιβλίο μου διαδικασίες συντηρήσεως και εφοδιασμού. Το κόστος των ανταλλακτικών είναι διαρκές εφ’ όρου ζωής του αφους που συνήθως είναι 25 έτη.
Το άλλο σκέλος της συντήρησης ο τεχνικός, κυρίως απόφοιτος της ΣΤΥΑ για 71 χρόνια, επιβαρύνει με το κόστος του μισθού του, το οποίο είναι αμελητέο συγκριτικά με αυτό του προσφερόμενου έργου. Για να το διαπιστώσουμε, αρκεί να ελέγξουμε ένα τιμολόγιο ενός ανταλλακτικού που κατ’ ανάγκη στάλθηκε στο εργοστάσιο depot level maintenance (D.L.M) για επισκευή-συντήρηση. Το κόστος είναι δυνατόν να φτάσει ακόμη και το 40% της αξίας του υλικού που συνήθως είναι πολύ υψηλή. Για παράδειγμα: εάν η αξία ενός υλικού D.L.M είναι 100.000 δολ., η επισκευή-συντήρηση αυτού μπορεί να ανέλθει ακόμα και στα 40.000 δολ. που αντιστοιχούν σε τρεις ετήσιες αποδοχές έλληνα τεχνικού. Οι τεχνικοί που ασχολούνται με τη συντήρηση αφων και μέσων, κυρίως απόφοιτοι ΣΤΥΑ για 71 χρόνια, συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση του λειτουργικού κόστους της ΠΑ.
Βασικός στόχος της υπηρεσίας, εφόσον επιθυμούν τη μείωση του λειτουργικού κόστους, θα πρέπει να είναι η παροχή γνώσεων (επενδύστε στη γνώση) και κινήτρων στους τεχνικούς με στόχο την αύξηση της επισκευαστικής ικανότητας συντηρήσεως στις Μονάδες.
Η ΣΤΥΑ, έζησε 68 χρόνια και κράτησε το λειτουργικό κόστος της ΠΑ σε χαμηλό και ασφαλές επίπεδο. Η διάλυσή της με το Ν.4407/2016 ήλθε σαν ανταμοιβή σε αυτή την προσφορά της και θα το δεχτούμε ως «ουδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντα». Οι έξι Σειρές, νέοι συνάδελφοι της ΣΜΥΑ ζούνε μέσα στο ίδιο αυτό κλίμα. Είναι συνέχεια της ίδιας προσπάθειας, αλλά ασφαλώς, όπως τους αξίζει, ανωτέρω επιπέδου. Τι θα πράξει, όμως η ηγεσία;
Οι ισχυροί και συνετοί άνδρες αναγνωρίζουν το σφάλμα και επανορθώνουν.
ΙΔΩΜΕΝ.