09
Αυγ

Στρατιωτικός συνδικαλισμός στην Ισπανία

Συντάκτης: Jorge Bravo*

Στο ισπανικό Σύνταγμα καθιερώνεται ως θεμελιώδες δικαίωμα ότι «ο κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να οργανώνεται ελεύθερα». Σε συνέχεια αναφέρει, ότι αυτό το δικαίωμα μπορεί να περιοριστεί ή να εξαιρεθεί για τους στρατιωτικούς στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), καθώς και γι’ άλλες κοινωνικές ομάδες, καθιστώντας έτσι τις ΕΔ έναν από τους φορείς που περιλαμβάνονται σε αυτή την πιθανή εξαίρεση. Αυτή η δημοκρατική ανωμαλία, ουσιαστικά, δημιουργεί μια μεγάλη ανισότητα μεταξύ των πολιτών που ορίσθηκε με το Νόμο αρ. 11/1985, περί Ελευθερίας του Συνεταιρίζεσθαι, ο οποίος απαγορεύει αυτό το δικαίωμα για τους στρατιωτικούς, ορίζοντας ότι «εξαιρούνται του δικαιώματος αυτού τα μέλη των ΕΔ και άλλων οργανισμών που έχουν στρατιωτικό χαρακτήρα».

Είναι γεγονός, λοιπόν, ότι το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει την ύπαρξη δύο πιθανών κατηγοριών πολιτών, αναγνωρίζοντας διαφορετικά θεμελιώδη δικαιώματα σε καθεμία από αυτές. Από την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, η ιδεολογία των στρατιωτικών, ανδρών και γυναικών, έχει γενικά περιχαρακωθεί στο χώρο της δεξιάς, γεγονός που είναι επαληθεύσιμο από εμάς που ζήσαμε όλη αυτή την περίοδο το επάγγελμα του στρατιωτικού, αλλά και από στατιστικές μελέτες που το επιβεβαιώνουν. Η σημερινή περίοδος χαρακτηρίζεται από το στιγματισμό των προοδευτικών ιδεολογιών και γενικότερα όλων όσων θα μπορούσαν να σχετίζονται με την αριστερά, όπως συμβαίνει με τον συνδικαλισμό. Αν και μέσα στα στρατόπεδα υπήρχε πάντα συζήτηση για την πολιτική και την ιδεολογία, το θέμα του συνδικαλισμού των στρατιωτικών παρουσιάζεται ως ταμπού. Αυτή η κατάσταση απαξίωσης του συνδικαλισμού υποστηρίζεται πολιτικά, καθώς δεν υπάρχει καμία νομοθετική παρέμβαση βελτίωσης αυτού του περιορισμού. Διατηρείται έτσι η έλλειψη θεμελιωδών δικαιωμάτων των στρατιωτικών και η ανεπάρκεια δημοκρατίας στις ΕΔ.
Αυτή η εξαίρεση, για ορισμένους πολίτες, από ένα θεμελιώδες δικαίωμα που μετατράπηκε σε απαγόρευση, δεν διεκδικείται σθεναρά. Κάθε φορά που γίνεται συζήτηση σχετικά με το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, επικαλούνται το φόβο διάλυσης της στρατιωτικής πειθαρχίας. Όμως, ένα δικαίωμα που ασκείται από τους πολίτες ποτέ δεν αποτελεί απειλή για τη δημοκρατική κοινωνία. Αντίθετα, αποτελεί σημαντικό μέρος της εδραίωσής της. Οι προσπάθειες προώθησης του συνδικαλισμού για τα μέλη των ΕΔ που πραγματοποιούνται από τον AUME, τη μοναδική στρατιωτική συλλογικότητα που ξεκίνησε τον αγώνα για νομική κατοχύρωση αυτού του δικαιώματος από την αρχή της συνδικαλιστικής της δράσης, βρίσκουν πάντα εμπόδια και φοβικές αντιρρήσεις από την πολιτική τάξη.
Η εμπειρία έχει δείξει ότι το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, δεν έχει θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα της στρατιωτικής πειθαρχίας. Αντίθετα, με τη συμμετοχή των δημοκρατικών Στρατιωτικών Οργανώσεων σε ένα νόμιμο κοινωνικό διάλογο έχει, de facto, βελτιωθεί το ηθικό και η πίστη των στρατιωτικών στην αποστολή τους.
Η καταδικαστική για τη Γαλλία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) για παραβίαση του άρθρου 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), που αφορά την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι στο γαλλικό στρατό, είναι ξεκάθαρη. «Οι στρατιωτικοί μπορούν να δημιουργούν και να συμμετέχουν σε σωματεία, να ενεργούν με δικαιοσύνη για την υπεράσπιση των επαγγελματικών και συλλογικών συμφερόντων τους». Ακόμα ορίζει ότι … «η ελευθερία των στρατιωτικών ενώσεων μπορεί να υπόκειται σε νόμιμους περιορισμούς, αλλά ποτέ δεν απαγορεύεται». Μια άλλη απόφαση, του ίδιου δικαστηρίου για την «υπόθεση Matelly κατά της Γαλλίας», εκφέρεται με τους ίδιους όρους.
Το AUME καταγγέλλει αυτή την κατάφορη παραβίασης των διατάξεων τόσο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όσο και της προαναφερθείσας ΕΣΔΑ εδώ και χρόνια. Η απαγόρευση του συνδικαλισμού στους στρατιωτικούς είναι μια παρέκκλιση που επιτρέπει το Σύνταγμα, αλλά υπάρχει διέξοδος με την αλλαγή του νόμου που ρυθμίζει τον συνδικαλισμό.
Η πρόσφατη επικύρωση από την Ισπανία του «Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη» (αναθεωρημένη) συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Συστήματος Συλλογικών Διαπραγματεύσεων του ίδιου του ΕΚΧ, θα πρέπει να ανοίξει το δρόμο για να παρασχεθεί στους στρατιωτικούς το δικαίωμα της οργάνωσης.
Στέρηση από τους στρατιωτικούς αυτού του θεμελιώδους δικαιώματος σε ένα τομέα όπου οι αυστηροί κανονισμοί, ο περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης, η πειθαρχία, η έλλειψη διαφάνειας και ένα σκληρό πειθαρχικό καθεστώς, δημιουργούν μεγάλη έλλειψη επαγγελματικής υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους στους εργαζόμενους στις ΕΔ. Στερώντας έτσι το χώρο αυτό από τις αναγκαίες διεκδικήσεις για επαγγελματική βελτίωση, προώθηση καταγγελιών και λύσεων σε όλα τα εργασιακά προβλήματα και οδηγούν στη φοβική υποταγή στην ιεραρχία, που συμπεριφέρεται πατερναλιστικά σ’ αυτούς τους χώρους, χωρίς περιθώρια συμμετοχής των ενδιαφερομένων.
Αυτό τον καιρό υποφέρουμε από το καταστροφικό φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών, που καταστρέφουν την Ισπανία και αφήνουν ίχνη καταστροφής και ερήμωσης στην επικράτεια. Όπως τόσες άλλες φορές, οδηγούν σε επανεξέταση των ενεργειών πρόληψης, καθώς τα προληπτικά μέτρα που βοηθούν στην κατάσβεση των πυρκαγιών πριν πάρουν διαστάσεις, είναι τα θεμελιώδη στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Το ίδιο ισχύει και για το προσωπικό, τους πόρους και τις μισθολογικές διαφορές των επαγγελματιών στρατιωτικών, την εκπαίδευσή τους, την υγιεινή και την ασφάλειά τους, στοιχεία που αποτελούν μέρος της βελτίωσης του συστήματος.
Λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι δασοπυροσβέστες και το λοιπό προσωπικό που εμπλέκεται στη δασοπυρόσβεση και δεδομένης της ανάγκης προληπτικής δράσης, η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τα σωματεία που εκπροσωπούν αυτούς τους επαγγελματίες. Ωστόσο, οι επαγγελματικές ενώσεις των στρατιωτικών, των οποίων οι στόχοι είναι η προώθηση και η προάσπιση των επαγγελματικών, οικονομικών και κοινωνικών τους συμφερόντων, δεν μπορούν να είναι μέρος αυτής της διαδικασίας διαπραγμάτευσης.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι στρατιωτικοί που απαρτίζουν το ΑUME, δεν μπορούν να έχουν συνδικαλιστική εκπροσώπηση στην εν λόγω διαδικασία. Αυτό είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα έλλειψης προστασίας και έλλειψης σχετικής νομοθεσίας για την υπεράσπιση των επαγγελματικών συμφερόντων των στρατιωτικών και επομένως είναι σαφές σημάδι δημοκρατικού ελλείμματος.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η συνδικαλιστική οργάνωση των στρατιωτικών είναι γεγονός.
Για τους Ισπανούς στρατιωτικούς, ο εκδημοκρατισμός και η αναγνώριση θεμελιωδών δικαιωμάτων τους είναι το επόμενο βήμα που θα πρέπει να κατακτηθεί. Έτσι, ώστε τα στελέχη των ΕΔ να μην αισθάνονται μειονεκτικά και να επιτύχουμε τέλος καλύτερες ΕΔ. Οι πολιτικοί μας το γνωρίζουν, καθώς και η στρατιωτική ιεραρχία. Μερικοί, όμως, για την ευκολία της αποφυγής των εργασιακών συγκρούσεων και άλλοι για την ιδεολογία, διατηρούν τους στρατιωτικούς ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Αλλά ο στρατιωτικός συνδικαλισμός θα έρθει, και το ξέρουν.

*Γραμματέας του Ενιαίου Συνδέσμου Ισπανών Στρατιωτικών (AUME) και μέλος του Στρατιωτικού και Δημοκρατικού φόρουμ (FMD)

ΠΗΓΗ: https://www.infolibre.es/opinion/blogs/foro-milicia-democracia/sindicalismo-militar_132_1289758.html

Απόδοση και επιμέλεια στα ελληνικά: Ευθ. Γκιτέρσος

Share this post

Διαβάστηκε 495 φορές

Διευκρίνηση

Τα ενυπόγραφα κείμενα δεν εκφράζουν κατ' ανάγκη το ΣΑΣ αλλά μόνο τον Συντάκτη.