ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Η συγκεκριμένη ημερομηνία επελέγη συμβολικά. Αρχικά καθιερώθηκε από τα συνδικάτα εργαζομένων στην Αμερική και στο Καναδά, εις μνήμην των συναδέλφων τους που έχασαν τη ζωή τους σε εργατικά ατυχήματα. Η Διεθνής Συνομοσπονδία των Ελεύθερων Συνδικάτων και η Ομοσπονδία Διεθνών Συνδικάτων μετέτρεψαν την ημέρα αυτή σε παγκόσμια εκδήλωση για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία διευρύνοντας το περιεχόμενό της με την έννοια της αειφόρου εργασίας. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (Δ.Ο.Ε.) υιοθέτησε την ημέρα αυτή το 2001 και την καθιέρωσε ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία», προκειμένου να προωθήσει την ιδέα της δημιουργίας και της διαχείρισης μιας κουλτούρας πρόληψης για τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (Δ.Ο.Ε.), κάθε χρόνο παγκοσμίως χάνουν τη ζωή τους περίπου 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι, από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες, αριθμός που αντιστοιχεί σε έναν νεκρό ανά 20 δευτερόλεπτα. Αριθμός ο οποίος δείχνει αύξηση του ποσοστού κατά 10% τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα περίπου 270 εκατομμύρια εργαζόμενοι παγκοσμίως έχουν υποστεί μη θανατηφόρο εργατικό ατύχημα, ενώ αντίστοιχα 160
εκατομμύρια υποφέρουν από επαγγελματικές ασθένειες.
ΕΛΛΑΔΑ
Αν και στην Ελλάδα το σύστημα καταγραφής δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστο και σύγχρονο, οι αριθμοί ωστόσο που μας δίνει είναι ενδεικτικοί της πραγματικότητας. Έτσι υπολογίζεται ότι περίπου κάθε 15 λεπτά της ώρας συμβαίνει και ένα εργατικό ατύχημα ενώ κάθε τρεις μέρες ένα θανατηφόρο.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
Το συνολικό κόστος των ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών υπολογίζεται ότι ανέρχεται ετησίως – σύμφωνα με την Δ.Ο.Ε. - περίπου στο 4% του ακαθάριστου παγκόσμιου προϊόντος.
ΕΛΛΑΔΑ
Το οικονομικό κόστος για την Εθνική Οικονομία υπολογίζεται σε 1.175.000 ευρώ, ενώ το κόστος για τις επαγγελματικές ασθένειες δεν μπορεί να υπολογισθεί δεδομένου ότι η χώρα μας δεν έχει σύστημα καταγραφής ασθενειών. Είναι όμως διεθνώς αναγνωρισμένο ότι το κόστος τους είναι περίπου πενταπλάσιο του κόστους των ατυχημάτων. Τέλος υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα
συγκεκριμένα, κάθε χρόνο 11.000 εργαζόμενοι οδηγούνται σε πρόωρη σύνταξη για λόγους υγείας με τον χαρακτηρισμό «κοινή νόσος».
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Η πρώτη ουσιαστική νομοθετική ρύθμιση για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων στην Ελλάδα πραγματοποιείται με νόμο το 1911 και μέχρι το 1985 ακολουθούν πλήθος νόμων, εκτελεστικών διαταγμάτων και ειδικών κανονισμών.
Αλλά η βαθιά τομή για τον εξανθρωπισμό της εργασίας πραγματοποιείται το 1985 με το νόμο 1568 «Υγιεινή και Ασφάλεια στην εργασία».
Με το νόμο αυτό για πρώτη φορά έχουμε:
-Τον Άνθρωπο ως κεντρικό σημείο στο σχεδιασμό του εργασιακού περιβάλλοντος.
-Κατάργηση του σχεδιασμού προσαρμογής του ανθρώπου στο εργασιακό περιβάλλον.
-Εισαγωγή θεσμών: Τεχνικός Ασφάλειας, Γιατρός Εργασίας, Επιτροπή Υγιεινής & Ασφάλειας της Εργασίας.
Τα ανωτέρω ισχύουν για όλους τους εργαζόμενους ΠΛΗΝ ΕΝΣΤΟΛΩΝ.
-Με το Π.Δ. 289/86 γίνεται Επέκταση των Διατάξεων στο Πολιτικό Προσωπικό των ΕΔ.
-Τέλος το 2003 με το Ν. 3144/2003 έχουμε την Επέκταση των Ισχυουσών Διατάξεων και στο Ένστολο Προσωπικό.
-Σήμερα, το εθνικό μας Δίκαιο περιλαμβάνει περισσότερα από 130 νομοθετήματα για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.
Η πολυπλοκότητα, αλλά και το πλήθος των διατάξεων, οδήγησαν στην ανάγκη απλοποίησης, αλλά και κωδικοποίησης τους, ώστε να γίνονται κατανοητές, τόσο από τον νομικό κόσμο, όσο και από τους απλούς πολίτες.
Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι το Υπουργείο Εργασίας και κοινωνικής απασχόλησης προχώρησε στην πρώτη κωδικοποίηση για τα θέματα ασφάλειας και υγείας που επιχειρείται εδώ και 90 χρόνια!
Το σχέδιο Κώδικα καταρτίσθηκε από τμήμα της Κεντρικής Επιτροπής Κωδικοποίησης (Κ.Ε.Κ.) με μέλη επιφανείς δικαστικούς και νομικούς επιστήμονες.
Το επόμενο βήμα του Υπουργείου είναι η σύνταξη δεύτερου κώδικα με αντικείμενο την κωδικοποίηση Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων για την υγεία και την
ασφάλεια.
Ένα δεύτερο, και πολύ σημαντικό βήμα του Υπουργείου Εργασίας και κοινωνικής Απασχόλησης, για την προαγωγή της αποδοτικότερης και αποτελεσματικότερης προσφοράς ποιοτικών συνθηκών εργασίας, στους εργαζομένους είναι η αναδιοργάνωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.
Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας και συγκεκριμένα οι Τεχνικοί και Υγειονομικοί Επιθεωρητές Εργασίας αποτελούν τον κατεξοχήν ελεγκτικό μηχανισμό για την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας για την υγεία και την Ασφάλεια των εργαζομένων.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΥΠΕΘΑ
Η κυβερνητική πολιτική του ΥΠΕΘΑ δίνει έμφαση στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση ενός συνολικού έργου, το οποίο θα προσδώσει ουσιαστικές και τεκμηριωμένες λύσεις, με απώτερο σκοπό την ελαχιστοποίηση των ατυχημάτων στις Ένοπλες Δυνάμεις και τη βελτίωση των όρων και συνθηκών εργασίας του προσωπικού.
Προτεραιότητα της πολιτικής του Υπουργείου είναι ο άνθρωπος, το στέλεχος που υπηρετεί, ο νέος που στρατεύεται, το πολιτικό προσωπικό του ΥΠΕΘΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, λειτουργεί στην αρμόδια Γενική Διεύθυνση Οικονομικού Σχεδιασμού και Υποστήριξης και στην υπαγόμενη σε αυτήν Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού και Περιβάλλοντος,
το Γραφείο Υγιεινής και Ασφάλειας, το οποίο σε συνεργασία με τα Γενικά Επιτελεία, προωθεί ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Υγιεινής και Ασφάλειας, βασισμένο σε διεθνή αναγνωρισμένα πρότυπα
διαχείρισης (OHSAS 18001-ΕΛΟΤ 1801) που εφαρμόζονται ήδη στο σύνολο των Μονάδων και Υπηρεσιών των ΕΔ.
Με τις ενέργειες αυτές το ΥΠΕΘΑ αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας και στην υιοθέτηση ατομικών συμπεριφορών και στάσεων που προλαμβάνουν τους κινδύνους και προστατεύουν την υγεία και το περιβάλλον, καθόσον έχει νομική και ηθική υποχρέωση απέναντι στην κοινωνία να παρέχει σε όλο το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, τόσο το στρατιωτικό, όσο και το πολιτικό, ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον εργασίας, διαβίωσης και εκπαίδευσης απαλλαγμένο από κινδύνους.
Η πολιτική του ΥΠΕΘΑ για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας επικεντρώνεται σε 3 αντικειμενικούς στόχους :
1) Α ξ ι ο π ρ ε π ή ς εργασία, η οποία αποτελεί όχι μόνο ηθική αλλά και οικονομική ανάγκη.
Οι ασφαλείς συνθήκες εργασίας συμβάλλουν α π ο δ ε δ ε ι γ μ έ ν α στην αύξηση της
παραγωγικότητας των εργαζομένων, η οποία με τη σειρά της βοηθά στην ανάπτυξη της οικονομίας.
2) Υγεία και ασφάλεια για όλους, αναπόσπαστο στοιχείο των οποίων αποτελούν οι ασφαλείς συνθήκες εργασίας. Η διασφάλιση των μέτρων πρόληψης για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων προϋποθέτει την καλλιέργεια μιας εθνικής κουλτούρας πρόληψης, η οποία θα συμβάλλει στην ουσιαστική αύξηση της κοινωνικής προστασίας.
3) Τριμερής εκπροσώπηση και κοινωνικός διάλογος, μεταξύ των κοινωνικών εταίρων –εργοδοτών, εργαζομένων, Πολιτείας. Ο διάλογος είναι το κλειδί για την επίτευξη ενός ικανοποιητικού επιπέδου ασφάλειας και υγείας στην εργασία.
Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι μας ότι η προαγωγή της Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας και η βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος αποτελούν προϋποθέσεις εξανθρωπισμού της εργασίας και προσαρμογής της στις ανθρώπινες δυνατότητες και ανάγκες. Τα εργατικά ατυχήματα και η εκδήλωση
επαγγελματικών ασθενειών διαταράσσουν συνολικά το εργασιακό περιβάλλον και όχι μόνο την παραγωγή.
Η εργασιακή ειρήνη και η ασφάλεια και η υγεία στην εργασία αποτελούν στοιχεία της προστιθέμενης αξίας μιας επιχείρησης.
Οι ανθρώπινοι πόροι αποτελούν βασικό παραγωγικό συντελεστή.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η λήψη μέτρων για την πρόληψη επαγγελματικού κινδύνου αποβαίνει μακροπρόθεσμα προς όφελος της επιχείρησης, καθώς μειώνεται το έμμεσο κόστος που δημιουργεί η απώλεια εργατοωρών, η μειωμένη απόδοση των εργαζομένων μετά από ατύχημα, η βλάβη της υγείας, η διακοπή της παραγωγικής διαδικασίας και η καταστροφή υλικών και εξοπλισμού.
Είναι, λοιπόν, αναγκαίο να υιοθετηθεί μία σφαιρική και πολυδιάστατη προσέγγιση των θεμάτων υγείας
και ασφάλειας στην εργασία στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής. Η βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος αποτελεί βασική παράμετρο της βελτίωσης του κλίματος των εργασιακών σχέσεων και της επίτευξης εργασιακής ειρήνης.
Πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση όλων ότι οι καλές συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας δεν ανήκουν στη σφαίρα της πολυτέλειας, αλλά της ανάγκης για παραγωγική και κατά το δυνατόν ευχάριστη εργασία και συνεπώς συμβάλλουν στη δημιουργία και συντήρηση ομαλών εργασιακών σχέσεων, γεγονός που
αποβαίνει προς το συμφέρον όλων.
Οφείλουμε όλοι να διασφαλίσουμε την ποιότητα στην εργασία και να εργαστούμε για τη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού εργασιακού περιβάλλοντος και την αναβάθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Στόχος όλων μας ΠΡΕΠΕΙ να αποτελεί η Αξιοπρεπής και Ασφαλής εργασία.
Και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία.

ΠΗΓΗ: https://smy.army.gr/sites/smy.army.gr/files/attachments/o_ypaxiomatikos_-_teyxos_70.pdf