Η Εθνική Στρατιωτική Αρχή Αξιοπλοΐας (ΕΣΑΑ) συστάθηκε με το άρθρο 39 του ν. 4609/2019 ως ανεξάρτητη οργανωτική μονάδα υπαγόμενη στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ).
Με το ΠΔ 85/16-10-2020 καθορίζονται οι βασικές απαιτήσεις αξιοπλοΐας και η οργάνωση της Εθνικής Στρατιωτικής Αρχής Αξιοπλοΐας (ΕΣΑΑ).
Νομιμοποιητική βάση για την δημιουργία της ΕΣΑΑ αποτελεί ο Κανονισμός (ΕΕ) 1139/2018 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ο οποίος αν και αφορά στην πολιτική αεροπορία προβλέπει ότι, δυνητικά, επιτρέπεται στα κράτη μέλη, αν το κρίνουν σκόπιμο, να εφαρμόζουν τον υπ’ όψιν κανονισμό αντί της εθνικής τους νομοθεσίας, για τα αεροσκάφη που εκτελούν στρατιωτικές, κ.λ.π δραστηριότητες.
Ένας μεγάλος αριθμός κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει συστήσει αντίστοιχη στρατιωτική αρχή αξιοπλοΐας. Στις χώρες αυτές συγκαταλέγονται η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Σουηδία και η Ισπανία που διαθέτουν ανεπτυγμένη αμυντική βιομηχανία αλλά και χώρες όπως το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Ρουμανία.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση με τη σύσταση της ΕΣΑΑ επιτυγχάνεται νομική «θωράκιση» των Ενόπλων δυνάμεων σε περιπτώσεις οικονομικών απαιτήσεων τρίτων λόγω ατυχημάτων, απωλειών κ.λ.π. καθώς και η εναρμόνιση των Ελληνικών ΕΔ με το πλαίσιο, (NATO Airworthiness Policy – NAWP) και (European Military Airworthiness Basic Framework Document (BFD), το οποίο έχει προσυπογράψει η χώρα μας και υιοθετείται από τα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ
Όπως προαναφέρθηκε, το ΠΔ 85/16-10-2020 καθορίζει τις βασικές απαιτήσεις αξιοπλοΐας από την ΕΣΑΑ ενώ ρητά αναφέρει ότι οι λεπτομέρειες περιγράφονται και εξειδικεύονται στους Εθνικούς Στρατιωτικούς Κανονισμούς Αξιοπλοΐας (ΕΣΚΑ).
Με τους ΕΣΚΑ, οι οποίοι εκδίδονται με αποφάσεις του Διοικητή της Αρχής που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εξειδικεύεται, μεταξύ άλλων, σε τεχνικό επίπεδο η εποπτεία των φορέων παροχής εκπαίδευσης στο προσωπικό που είναι αρμόδιο για την αποδέσμευση προς χρήση προϊόντος, εξαρτήματος ή μη εγκατεστημένου εξοπλισμού μετά από συντήρηση.
Η συμμόρφωση των φορέων σχεδίασης, παραγωγής και συντήρησης στρατιωτικών αεροναυτικών προϊόντων, εξαρτημάτων και συσκευών των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και παροχής εκπαίδευσης στο προσωπικό συντήρησης, ολοκληρώνεται εντός τριών (3) ετών από τη δημοσίευση των σχετικών ΕΣΚΑ. Παράλληλα, με απόλυτη σαφήνεια ο νομοθέτης ορίζει ότι, «Τα Γενικά Επιτελεία των Ενόπλων Δυνάμεων καθορίζουν τις υπηρεσίες εντός της οργανωτικής τους δομής που θα διαχειρίζονται θέματα αξιοπλοΐας, θα επικοινωνούν και θα συνεργάζονται με την Αρχή».
Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ 4 του ΠΔ 85/2020 το προσωπικό που είναι εξουσιοδοτημένο από τις Ένοπλες Δυνάμεις να συντηρεί στρατιωτικά αεροσκάφη και λοιπά στρατιωτικά αεροναυτικά προϊόντα, εξαρτήματα και συσκευές πριν την έναρξη ισχύος των σχετικών ΕΣΚΑ εξαιρείται από την απαίτηση κατοχής αδειών που εκδίδονται από την ΕΣΑΑ. Εξ’ όσων γνωρίζω έως σήμερα καμία ΕΣΚΑ δεν έχει εκπονηθεί και δημοσιευθεί στην εφημερίδα της κυβέρνησης.
Αν και η ΕΣΑΑ είναι μια στρατιωτική αρχή υπαγόμενη στο ΓΕΕΘΑ, αρμόδια για την αξιοπλοΐα των πτητικών μέσων όλων των Ενόπλων Δυνάμεων, προβάλλεται η άποψη ότι η ΕΣΑΑ συστάθηκε έχοντας, περίπου, ως βασική αρμοδιότητα την εκπαίδευση στη ΣΜΥΑ και καμία άλλη σχολή, τμήμα ή φορέα που εμπλέκεται στην αξιοπλοΐα των πτητικών μέσων των ΕΔ.
Αυτή η ατεκμηρίωτη προσέγγιση συνοδεύεται με την κινδυνολογία ότι η ΣΜΥΑ πιθανόν να υποβιβαστεί σε ΙΕΚ. Η δήθεν υποβίβαση θα αφορά σε 4 τεχνικές ειδικότητες ενώ οι υπόλοιπες 10 θα παραμείνουν ανώτερες, συλλογισμός που δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική.
Πουθενά στο Προεδρικό Διάταγμα, όπως αυθαίρετα προβάλλεται, δεν αναφέρεται το όνομα της ΣΜΥΑ. Οι ισχυρισμοί ότι έγιναν αποδεκτές από την ΕΣΑΑ οι απαιτήσεις του FDA για να εφαρμοστούν στην εκπαίδευση των σπουδαστών της ΣΜΥΑ ή ότι η ΕΣΑΑ είναι υπεύθυνη για τη γένεση, διατήρηση, παύση και διακοπή της ΣΜΥΑ είναι παντελώς ανυπόστατοι.
Τα ίδια πρόσωπα που υποστηρίζουν ότι υφίσταται τέτοιος κίνδυνος παραδέχονται ότι, «Δεν υπάρχει μάθημα στο πρόγραμμα σπουδών στο “EMAR 66” που να μη διδάσκεται ήδη στη ΣΜΥΑ και μάλιστα σε ανώτερο επίπεδο». Βέβαια η παραδοχή αυτή σημαίνει ότι υπερκαλύπτονται πλήρως οι απαιτήσεις για την πιστοποίηση της εκπαίδευσης που παρέχει η σχολή και ως εκ’ τούτου δεν υφίσταται κανένας λόγος για την τροποποίησή του. Άλλωστε πρόσφατα ο διοικητής της σχολής και ο διοικητής της ΔΑΕ κατηγορηματικά διαβεβαίωσαν το Σύλλογο Αποφοίτων ΣΤΥΑ (ΣΑΣ) ότι το πρόγραμμα σπουδών της σχολής δεν πρόκειται να τροποποιηθεί.
Όπως όλοι γνωρίζουν το ΓΕΑ έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να καθορίζει τις απαιτήσεις εκπαίδευσης και τα προγράμματα σπουδών της κάθε σχολής. Εάν η ΠΑ έγκρινε ότι για τις ανάγκες της το πρόγραμμα σπουδών της ΣΜΥΑ θα πρέπει να είναι επιπέδου ΙΕΚ τότε δεν θα χρειάζονταν να της το επιβάλλει οποιοσδήποτε τρίτος αλλά θα το είχε υιοθετήσει η ίδια και φυσικά δεν θα αναβάθμιζε το 2016 τη διάρκεια φοίτησης της σχολής σε τριετή.
Με βάση τα παραπάνω ο ισχυρισμός ότι οι 4 ειδικότητες τεχνικών θα υποβαθμιστούν σε διετές ΙΕΚ, σε ποσότητα και ποιότητα ύλης, ενώ οι άλλες ειδικότητες θα παραμείνουν ανώτερης εκπαίδευσης είναι παντελώς αβάσιμος, και αποπροσανατολιστικός.
Οι απόφοιτοι της σχολής αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα, μεταξύ άλλων, αυτό της βαθμολογικής εξέλιξης συνδεόμενο άμεσα με τις οικονομικές απολαβές, τη μη αναγνώριση της ισοτιμίας των πτυχίων κ.λ.π, ενώ η συζήτηση περιστρέφεται σε μια εικαζόμενη υποβάθμιση των σπουδών η οποία δεν προκύπτει από πουθενά και στην οποία κανείς δεν αναφέρθηκε.
Επικεντρωνόμαστε στο επίπεδο των σπουδών στο οποίο δήθεν ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνει επιπέδου ΙΕΚ και μας διαφεύγει ότι σήμερα που το πρόγραμμα σπουδών είναι ανώτερης εκπαίδευσης τα πτυχία της σχολής δεν έχουν καμία ισοτιμία με αντίστοιχα πτυχία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Για κάποιους είναι μάλλον ήσσονος σημασίας τα πραγματικά γεγονότα, όπως η στελέχωση της ΕΣΑΑ. Σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα οι οργανικές μονάδες της ΕΣΑΑ στελεχώνονται από,
Από πτυχιούχους Ανώτατων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΣΕΙ) ή απόφοιτους Ανώτερων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) κατόχους πτυχίου ή μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος Πολυτεχνικής Σχολής ή Σχολής Θετικών Επιστημών της ημεδαπής ή ισότιμου τίτλου σπουδών της αλλοδαπής αναγνωρισμένου από τον Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. με εργασιακή εμπειρία δέκα (10) τουλάχιστον ετών σε αντικείμενο συναφές με τον τίτλο σπουδών ή σε περιβάλλον σχεδίασης, παραγωγής, συντήρησης, μελετών ή διασφάλισης ποιότητας - ελέγχου ποιότητας αεροναυτικών προϊόντων, εξαρτημάτων και συσκευών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ας προσέξουμε την παραπάνω διάκριση η οποία αναφέρεται απλά σε απόφοιτους ΑΣΣΥ και ΟΧΙ σε πτυχιούχους όπως των ΑΣΕΙ).
Από το σύνολο των 55 θέσεων μόνο δύο (2) προβλέπονται για Ανθυπασπιστές και Υπαξιωματικούς για τη στελέχωση της γραμματείας.
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό είναι πολύ πιθανόν κανένας αξιωματικός από τη ΣΤΥΑ, καθώς θα πρέπει να είναι κάτοχος πτυχίου Πολυτεχνικής Σχολής ή Σχολής Θετικών Επιστημών, να μην στελεχώνει μια υπηρεσία με βασικό αντικείμενο την πιστοποίηση της αξιοπλοΐας των στρατιωτικών αεροσκαφών. Δυστυχώς για άλλη μια φορά προσπερνάμε με χαρακτηριστική ευκολία την πραγματικότητα και ασχολούμαστε με φανταστικά σενάρια προφητεύοντας το μέλλον.
Η συνεχιζόμενη συστηματική προβολή της υποτιθέμενης υποβάθμισης της σχολής σε ΙΕΚ προσφέρει κακές υπηρεσίες όχι μόνο στους αποφοίτους αλλά τους νέους του Λυκείου που θέλουν να επιλέξουν τη ΣΜΥΑ για σπουδές και καριέρα στην ΠΑ. Με βάση τα θεσμικά κείμενα η σχολή δεν μπορεί να υποβιβαστεί σε ΙΕΚ καθώς ανήκει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και είναι ανωτέρα με νόμο της Ελληνικής πολιτείας σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ 5 του ν.1911/90 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 19 παρ 5 του ν.2913/2001. Ως εκ’ τούτου μόνο με νόμο μπορεί να τροποποιηθεί η βαθμίδα εκπαίδευσης στην οποία ανήκει.

Σγος ε.α. Κων/νος Λιούτας
Λάρισα 30/3/2022