Η κλιμάκωση των παραβάσεων Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας εντός του FIR Αθηνών και παραβιάσεων του Ελληνικού Εθνικού Εναερίου Χώρου από τουρκικά αεροσκάφη, καταδεικνύουν ότι η Άγκυρα ασκεί συστηματική και συνεχή στρατιωτική πίεση εις βάρος της Ελλάδος, προκειμένου να πραγματώσει τους εθνικούς της αντικειμενικούς σκοπούς. Αυτές οι τουρκικές ενέργειες αποτελούν “έμμεση απειλή για την Ελλάδα“.

Μνημόνια του 1988

     Κατά την Ελληνο-Τουρκική Πολιτική Επιτροπή που συνήλθε στην Αθήνα από 24 έως 26 Μαΐου 1988, υπό την Προεδρία των Υπουργών της Ελλάδος και της Τουρκίας, Καρόλου Παπούλια και Μεσούτ Γιλμάζ, υιοθετήθηκε το μνημόνιο που υπεγράφη στις 27 Μαΐου από τους δύο Υπουργούς Εξωτερικών που αφορά τις στρατιωτικές δραστηριότητες στα διεθνή ύδατα και τον διεθνή εναέριο χώρο. Κατά την Ελληνο-Τουρκική Επιτροπή που ακολούθησε στην Άγκυρα από 5-8 Σεπτεμβρίου 1988, υπό την Προεδρία των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδος και της Τουρκίας, υιοθετήθηκε από τις δύο χώρες το κείμενο: “Κατευθυντήριες Γραμμές για την πρόληψη ατυχημάτων και επεισοδίων στα διεθνή ύδατα και τον διεθνή εναέριο χώρο” που υπεγράφη στις 8 Σεπτεμβρίου από τους δύο Υπουργούς Εξωτερικών. Τα δύο αυτά κείμενα, που στόχο είχαν την μείωση της εντάσεως, και την θέσπιση γενικών κατευθύνσεων συμπεριφοράς, χρησίμευσαν έκτοτε ως σημεία αναφοράς κατά τον προγραμματισμό και την διεξαγωγή αεροναυτιλιακών ασκήσεων στο Αιγαίο.

     Παρά την ύπαρξη των μνημονίων, η ένταση στο Αιγαίο δεν μειώθηκε, λόγω των παράνομων τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο, η οποία το 1996 κορυφώθηκε με την τουρκική διεκδίκηση των Ιμίων. Η διαμορφωμένη αυτή κατάσταση στο Αιγαίο οδήγησε το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ σε μία προσπάθεια για διεύρυνση των δυνατοτήτων υιοθετήσεως πρόσθετων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, οι κύριες κατευθύνσεις των οποίων ήταν:

      α) Εξέταση δυνατοτήτων διευρύνσεως Μνημονίων Παπούλια-Γιλμάζ του 1988.

    β) Πρόταση υπογραφής διμερούς συμφωνίας για την διεξαγωγή ασκήσεων στο πρότυπο της συμφωνίας ΗΠΑ-ΕΣΣΔ. Κύρια σημεία του σχεδίου ήταν η αμοιβαία ανακοίνωση των στρατιωτικών μονάδων που θα συμμετάσχουν σε ασκήσεις όταν υπερβαίνουν συμφωνημένους αριθμούς και η ίδρυση μικτής στρατιωτικής επιτροπής. 

      γ) Προτάσεις εγκαθίδρυσης νέων ΜΟΕ στο Αιγαίο.

Διμερής στρατιωτικός μηχανισμός αποφυγής εμπλοκής (1 Οκτωβρίου 2020).

Μετά από μια σειρά τεχνικών συναντήσεων μεταξύ των Στρατιωτικών Εκπροσώπων της Ελλάδας και της Τουρκίας στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, δημιουργήθηκε διμερής στρατιωτικός μηχανισμός αποφυγής εμπλοκής, την Πέμπτη (1 Οκτωβρίου 2020). Ο μηχανισμός έχει σχεδιαστεί για τη μείωση του κινδύνου συμβάντων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας ανοιχτής γραμμής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, για τη διευκόλυνση της αποκλιμάκωσης της έντασης στη θάλασσα ή στον αέρα» αναφέρει η συμφωνία.

«Οι τεχνικές συνομιλίες αποκλιμάκωσης της έντασης, που ξεκίνησαν στις αρχές Σεπτεμβρίου, ξεκίνησαν από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg μετά από υψηλού επιπέδου επαφές με την Ελλάδα και την Τουρκία. Ο κ. Στόλτενμπεργκ είπε: «Χαιρετίζω τη δημιουργία ενός στρατιωτικού μηχανισμού αποκλιμάκωσης, που επιτυγχάνεται μέσω της εποικοδομητικής δέσμευσης της Ελλάδας και της Τουρκίας, που εκτιμούν και οι δύο Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Αυτός ο μηχανισμός ασφάλειας μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία του χώρου για διπλωματικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της υποκείμενης διαφωνίας και είμαστε έτοιμοι να την αναπτύξουμε περαιτέρω. Θα παραμείνω σε στενή επαφή και με τους δύο συμμάχους» .» Η στρατιωτική αποκλιμάκωσης μεταξύ των συμμάχων είναι ένας ρόλος που έπαιξε το ΝΑΤΟ στο παρελθόν. Στη δεκαετία του 1990, το ΝΑΤΟ βοήθησε στη δημιουργία ενός παρόμοιου μηχανισμού στην περιοχή, ο οποίος ήταν αποτελεσματικός στη μείωση των εντάσεων και στην παροχή ευρύτερων διπλωματικών συνομιλιών».

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΝΑΤΟΪΚΕΣ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΙΔΙΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ( ΕΝΑΕΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΖΩΝΕΣ) ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ. ΣΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. Ο ΟΡΟΣ «ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΗ ΔΙΑΦΩΝΙΑ» ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ Ν.Α.Τ.Ο ΠΕΡΙ ΙΣΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ. Η ΑΤΛΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΩΣ ΕΠΙΔΙΑΙΤΗΤΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟΚΛΙΜΑΚΩΣΗΣ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΘΑ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΟΚΟΥΝ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΑ ΘΑΜΑΤΑ.