Το Ελικοπτεράκι θέλει σεβασμό!
Γράφει ο Μάρκος Κωνσταντίνου της 22ας Σειράς
Το “ελικόπτερο αεροσκάφος” έχει “οροφή” πτήσης όπως και κάθε “αερόβια” πτητική συσκευή. Εντάξει, και μέχρι ποιο ύψος μπορεί να πετάξει ένα όχημα “περιστρεφόμενων πτερύγων” όπως αλλιώς ονομάζεται? Αυτό εξαρτάται κυρίως από δύο παράγοντες. Το βάρος και την ισχύ του ελικοπτέρου. Με άλλα λόγια όσο πιο ισχυρό κινητήρα διαθέτει και λιγότερο βάρος, τόσο ψηλότερα θα φθάσει με παράγοντες ατμόσφαιρας τυπικούς.
Εδώ ίσως θα πρέπει να αναφερθεί πως πρέπει να ξεχάσουμε τα γνωστά ... “zooming technic” όπου ένα αεροσκάφος (σταθερών πτερύγων) επιταχύνει οριζόντια αποκτώντας ορμή την οποία αποδίδει με κατάλληλη γωνία ανόδου σε ύψος! Το Ελικοπτεράκι θέλει σεβασμό!
Για παράδειγμα, τον μέγιστο βαθμό ανόδου τον επιτυγχάνει στην ελάχιστη ισχύ απαιτούμενη για οριζόντια πτήση. Όσο για την καλύτερη γωνία ανόδου ...ο κανόνας λέει ...στο ύψος και βάρος όπου το ελικόπτερο μπορεί να μεταιωρείται “hover” ή βέλτιστη γωνία ανόδου είναι η ...κατακόρυφος! Και άλλα καλούδια ...άλλη φορά!
Σαν σήμερα λοιπόν 21 Ιουνίου 1972 21 Ιουνίου 1972: Ο επικεφαλής πιλότος δοκιμών της Aérospatiale, Jean Boulet έθεσε ένα απόλυτο παγκόσμιο ρεκόρ “Fédération Aéronautique” (FAI) για ελικόπτερα, πετώντας το πρώτο “Aérospatiale SA 315 Lama”, με σειριακό αριθμό 315-001, στο υψόμετρο των 12.442 μέτρων (40.820 πόδια) από το Αεροδρόμιο d' Istres, βορειοδυτικά της Μασσαλίας, Γαλλία. Έθεσε επίσης παγκόσμια ρεκόρ δύο κατηγοριών και υποκατηγοριών. Αυτά τα ρεκόρ παραμένουν μέχρι σήμερα. Ή όχι?
Θα δούμε παρακάτω!
Το SA 315B Lama σχεδιάστηκε για να επιχειρεί σε πολύ υψηλά υψόμετρα και θερμοκρασίες που απαιτούνται απ’ τον Ινδικό στρατό. Ήταν ένας συνδυασμός σκελετού SE.3130 Alouette II με έναν πολύ ισχυρότερο αξονο-στροβιλοκινητήρα Turboméca Astazou IIIB με 550 άτρακτο-ίππους - και στροφείο, κιβώτια μετάδοσης και οδοντοτροχών απ’ το μεγαλύτερο 7-θέσεο Alouette IIΙ ...τίποτα τυχαίο!
Το ελικόπτερο τροποποιήθηκε για το ρεκόρ αφαιρώντας όλο τον εξοπλισμό που δεν χρειαζόταν για αυτή τη πτήση. Διάφορα όργανα και τα καθίσματα του συνοδηγού και των επιβατών βγήκαν από το πιλοτήριο, καθώς και ο οριζόντιος σταθεροποιητής του ελικοπτέρου και ο προφυλακτήρας της ουράς. Η τυπική δεξαμενή καυσίμου αντικαταστάθηκε με μια πολύ μικρή δεξαμενή που είχε μόλις 70 κιλά (περίπου 22,7 γαλόνια) καυσίμου jet. Η Turboméca τροποποίησε τον κινητήρα για να αυξήσει τις στροφές κατά 6%. Αφού ο Jean Boulet εκκίνησε τον κινητήρα, οι μηχανικοί αφαίρεσαν την μπαταρία και τον εκκινητήρα για να μειώσουν ακόμη περισσότερο το βάρος.
Σε μόλις 12 λεπτά, το Λάμα είχε ανέβει στα 11.000 μέτρα (36.089 πόδια). Καθώς πλησίαζε το μέγιστο υψόμετρο, η ταχύτητα (προς τα εμπρός) έπρεπε να μειωθεί σε 30 κόμβους (34,5 μίλια την ώρα, 55,6 χιλιόμετρα την ώρα) ώστε το ακροπτερύγιο του πτερυγίου που προωθείται μπροστά, κατά τη περιστροφή του (δηλαδή από τις 180 μέχρι τις 360 μοίρες) να μη φτάσει τον κρίσιμο αριθμό Mach, την ταχύτητα ήχου (λόγω αραιής ατμόσφαιρας) και ακολούθως στολλάρει (χάσει στήριξη). Ενώ το επιστρέφον προς τα πίσω (κατά την περιστροφή) πτερύγιο ...βλέπε από 0 στις 180 μοίρες, αντιμετώπιζε την απειλή απώλειας στήριξης. Οι οροφές πτήσης συνήθως σε συμβατικά αεροσκάφη αντιμετωπίζουν αυτό το (μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα) Αλλά ας δούμε τη συνέχεια ...
Όταν το ελικόπτερο δεν μπορούσε να ανέβει ψηλότερα, ο Boulet μείωσε την ισχύ και το συλλογικό βήμα (Γωνία πτερυγίου σε όλες τις πτέρυγες). Ο κινητήρας Turboméca όμως δεν είχε ρυθμιστεί (μη με ρωτάτε γιατί) για πολύ υψηλό υψόμετρο και χαμηλότατη θερμοκρασία, -62 ° C. (-80 ° F.), και ...έσβησε!. Χωρίς μπαταρία και μίζα, δεν ήταν δυνατή η επανεκκίνηση. Ο Μπουλέτ έβαλε τον Λάμα σε αυτοπεριστροφή (άλλαξε την γωνία πτερυγίων ώστε εκμεταλλευόμενα την πτώση του ελικοπτέρου και συνεπώς τον αέρα που τα διέτρεχε από κάτω προς τα επάνω να διατηρούν ένα σοβαρό αριθμό στροφών στην κάθοδο. Μπαίνοντας σε πολλαπλά επίπεδα νεφών, το Plexiglas πιλοτήριο παγώνει. Λόγω του πάγου και των νεφών, ο πιλότος δοκιμής δεν είχε εξωτερική ορατότητα. Επίσης τα όργανα ένδειξης στάσης στον χώρο αφαιρέθηκαν για να ελαφρύνουν το ελικόπτερο. Ο Μπουλέ κοίταζε πάνω από το θόλο σε φωτεινά σημεία στα σύννεφα, που δημιουργήθηκαν από τον ήλιο, και τα χρησιμοποίησε για τη μοναδική οπτική του αναφορά μέχρι να ξεφύγει από τα σύννεφα. Ακόμα σε αυτοπεριστροφή, το SA 315 δεν προσγειώθηκε ακριβώς στο σημείο που απογειώθηκε αλλά αρκετά κοντά ώστε να πληρούνται οι απαιτήσεις FAI, ενώ παράλληλα έθεσε και το ρεκόρ της μακρύτερης αυτοπεριστροφής.
Για την ιστορία ο Jean Boulet κατά την πτήση ενός μαχητικού SE 530 Mistral, στις 23 Ιανουαρίου 1953, ο Boulet μπήκε σε μια μη ανακτώμενη περιδίνηση και έγινε ο πρώτος Γάλλος πιλότος που διέφυγε από ένα αεροσκάφος με κάθισμα εκτίναξης κατά τη διάρκεια μιας πραγματικής έκτακτης ανάγκης. Ο Jean Boulet είχε περισσότερες από 9.000 ώρες πτήσης, με πάνω από 8.000 ώρες σε ελικόπτερα. Έθεσε 24 παγκόσμια ρεκόρ Fédération Aéronautique Internationale για ταχύτητα, απόσταση και υψόμετρο. Τέσσερα από αυτά είναι ακόμα ισχύοντα. Ο Jean Ernest Boulet πέθανε στο Aix-en-Provence, στη νότια Γαλλία, στις 15 Φεβρουαρίου 2011, σε ηλικία 90 ετών. Παραταύτα και επειδή τα ρεκόρ είναι για να ξεπερνιούνται μετά από αρκετά χρόνια, την 23 Μαρτίου 2002 ο Fred North ανέβηκε λίγο πιο πάνω στα 12.954 μέτρα ή (42.500 πόδια) με ελικόπτερο της μετονομασμένης πια εταιρίας σε Eurocopter με ένα ελικόπτερο AS350 B2.
https://sastya.gr/new/item/1328-to-elikopteraki-thelei-sevasmo#sigProId903d3f76b8