Ο οργανισμός Service d’évacuations aéromédicales du Quebec (EVAQ, Quebec Aeromedical Evacuation Services) είναι η ιατρική υπηρεσία αεροδιακομιδών για την επαρχία του Κεμπέκ. Κάθε χρόνο, μεταφέρονται πάνω από 2000 ασθενείς κρίσιμης περίθαλψης.
Από την κήρυξη της πανδημίας COVID-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 11 Μαρτίου 2020, το EVAQ έχει οργανώσει μεταφορές για 50 επιβεβαιωμένους ή ύποπτους ασθενείς COVID-19.
Ο σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να προσφέρει μια εικόνα στους επαγγελματίες επειγόντων και κρίσιμης περίθαλψης που εμπλέκονται στη μεταφορά ασθενών.
Στο παρόν άρθρο παρατίθενται μερικές πρακτικές εκτιμήσεις από τον εν λόγω οργανισμό σχετικά με την μεταφορά ασθενών με COVID-19. Αυτές οι έννοιες αφορούν όχι μόνο τα ιατρικά συνεργεία της αεροδιακομιδής, αλλά και τις ιατρικές ομάδες που παραπέμπουν και παραλαμβάνουν τους ασθενείς.

1. Η πρώιμη ενδοτραχειακή διασωλήνωση έχει αυξημένο ρόλο σε ύποπτους ασθενείς με COVID-19.
Η προληπτική διασωλήνωση είναι ήδη μια στρατηγική που συνιστάται για κάθε ασθενή με πιθανή αναπνευστική επιδείνωση κατά τη διάρκεια της αεροδιακομιδής, ανεξάρτητα από την κατάσταση της νόσου COVID-19.
Καθ 'όλη τη διάρκεια της πανδημίας, οι ιατρικές εταιρείες υποστηρίζουν την πρώιμη διασωλήνωση για τη διαχείριση της αναπνευστικής δυσχέρειας. Αυτή η σύσταση πηγάζει από τις προσπάθειες για τη μείωση της χρήσης μη επεμβατικού αερισμού (noninvasive ventilation-NIV), ο οποίος συνδέεται με αυξημένη μετάδοση αναπνευστικών λοιμώξεων.
Τα κέντρα αναφοράς πρέπει να γνωρίζουν αυτήν την πιθανή αλλαγή στη συνήθη πρακτική τους και θα μπορούσαν να διασωληνώσουν συχνότερα τους ασθενείς πριν από τη μεταφορά.
Συστήνεται όπως οι συνεργαζόμενες εγκαταστάσεις και οι αεροϊατρικοί οργανισμοί να αναπτύξουν και να μοιραστούν τα πρωτόκολλά τους σχετικά με την προσέγγισή τους στο NIV, τη διασωλήνωση και τη διαδικασία ανταλλαγής κυκλωμάτων αναπνευστήρων για ασθενείς με μηχανικό αερισμό COVID-19.
Αυτό θα αυξήσει την αποδοτικότητα των μεταφορών και θα μειώσει τους κινδύνους σφαλμάτων.

2. Υπάρχει πιθανό όφελος από την τοποθέτηση σε πρήνη θέση (με το πρόσωπο προς το έδαφος) των ασθενών με COVID-19 με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS).
Οι εγκαταστάσεις αποστολής και παραλαβής πρέπει να γνωρίζουν εάν το τοπικό τους σύστημα αεροδιακομιδών μπορεί να εκτελέσει αυτή την τοποθέτηση. Η μεταφορά του ασθενή ενέχει κίνδυνο απομάκρυνσης του εξοπλισμού, όπως ενδοτραχειακών σωλήνων και ενδοφλέβιων προσβάσεων, και αυτό θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες στους ασθενείς που έχουν τοποθετηθεί σε πρήνη θέση.
Η στροφή του ασθενούς κατά τη διάρκεια της πτήσης, σε οποιαδήποτε επείγουσα κατάσταση, είναι αδύνατη σε πολλές συνθήκες. Οι ασθενείς με ARDS πρέπει να μεταφερθούν νωρίς, προτού αντιμετωπίσουν ανθεκτική υποξαιμία. Αυτό θα μπορούσε να αποφύγει τους κινδύνους που απαιτούν προηγμένες στρατηγικές διαχείρισης της αναπνοής κατά τη μεταφορά ασθενών.

3. Η επικοινωνία σε όλα τα στάδια της μεταφοράς ασθενών είναι δύσκολη με ασθενείς με COVID-19.
Πριν από τη μεταφορά, πρέπει να διαβιβάζονται οδηγίες, έτσι ώστε οι τοπικές ομάδες να μπορούν να προετοιμάσουν επαρκώς τον ασθενή.
Κατά τη μεταφορά και την επιβίβαση, ο δυνατός θόρυβος από το αεροσκάφος αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στη λεκτική επικοινωνία.
Ο προσωπικός προστατευτικός εξοπλισμός (μέσα ατομικής προστασίας-ΜΑΠ) και ειδικά οι μάσκες, αυξάνουν αυτή τη δυσκολία. Επιπλέον, εξοπλισμός όπως τα κινητά τηλέφωνα δεν μπορεί να κρατηθεί κοντά στο κεφάλι του ιατρικού προσωπικού για να περιορίσει τη μόλυνση.
Η χρήση των λειτουργιών ανοιχτής ακρόασης οποιασδήποτε συσκευής επικοινωνίας, λόγω θορύβου στο παρασκήνιο, είναι αδύνατη.
Έτσι, η ενημέρωση των ομάδων παραλαβής για οξείες αλλαγές στην κατάσταση του ασθενούς πριν από την άφιξη είναι περιορισμένη. Για να αντιμετωπιστούν αυτοί οι περιορισμοί, πρέπει να κοινοποιηθούν ολοκληρωμένες πληροφορίες για την κατάσταση των ασθενών πριν από την άφιξη της αεροδιακομιδής σε οποιαδήποτε τοποθεσία.
Κατά την παράδοση του ασθενούς στην ομάδα της αεροδιακομιδής, η επικοινωνία θα πρέπει να επικεντρώνεται σε οξείες αλλαγές από τις προηγούμενες επικοινωνίες.
Τέλος, το εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό που παραμένει σε μη μολυσμένη ζώνη του αεροσκάφους μπορεί να παρέχει στις εγκαταστάσεις λήψης πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές στην κατάσταση του ασθενούς κατά τη διάρκεια της πτήσης.

4. Ο χρόνος ολοκλήρωσης μιας δεδομένης μεταφοράς θα είναι μεγαλύτερος από ό, τι ήταν προηγουμένως.
Η φροντίδα του ασθενούς θα παραταθεί λόγω της αυξημένης πολυπλοκότητας της προετοιμασίας του ασθενούς και των ΜΑΠ. Οι λειτουργικές αλλαγές έχουν επίσης μεγάλο αντίκτυπο στην αποδοτικότητα της μεταφοράς.
Για παράδειγμα, απαιτείται επιπλέον χρόνος μεταξύ των μεταφορών για την απολύμανση του αεροσκάφους, η οποία διαρκεί αρκετές ώρες. Επιπλέον, το προσωπικό πρέπει να προστατεύεται ανά πάσα στιγμή από πιθανές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με πτήσεις σε μεγάλο υψόμετρο.
Για παράδειγμα, εάν συμβεί αποσυμπίεση καμπίνας, οι επιβάτες θα πρέπει να φορούν μάσκες οξυγόνου. Εάν αυτό δεν μπορεί να γίνει με ασφάλεια πάνω από τα ΜΑΠ, τότε τυχόν αφαίρεση τους (π.χ. μάσκες N95), θα εκθέσει το προσωπικό σε ιικά σωματίδια.
Για την εξάλειψη αυτού του κινδύνου, ο οργανισμός EVAQ επέλεξε να πετάει σε χαμηλότερο υψόμετρο, γεγονός το οποίο ωστόσο αυξάνει τη διάρκεια πτήσης για οποιαδήποτε δεδομένη διαδρομή.
Το γεγονός αυτό έχει ως πιθανή συνέπεια, η αποστολή των εγκαταστάσεων να χρειαστεί να σταθεροποιήσει τους ασθενείς για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και οι παραλήπτες να αναμένουν μεγαλύτερες καθυστερήσεις.

5. Ο περιορισμός της διασταυρούμενης μόλυνσης του πληρώματος είναι υψίστης σημασίας και για το λόγο αυτό αποτελεί μια πρόκληση.
Στην EVAQ, όλα τα μέλη του σκάφους πρέπει να φορούν πάντα μια διαδικαστική μάσκα όταν πετούν λόγω της εγγύτητάς τους και να στραφούν σε μάσκα N95 αμέσως πριν ο ασθενής μεταφερθεί στο αεροσκάφος. Οι οργανισμοί αεροδιακομιδών, ανάλογα με το αεροσκάφος και το προσωπικό τους, θα έχουν επίσης νέες, συγκεκριμένες διαδικασίες για τον περιορισμό της διασταυρούμενης μόλυνσης.
Για παράδειγμα, τα αεροπλάνα DHC-8 που χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό EVAQ είναι μεγαλύτερα από το μέσο μεταφορικό αεροσκάφος, γεγονός το οποίο επιτρέπει τον διαχωρισμό μιας «θερμής» ζώνης (μολυσμένης περιοχής με ασθενείς), μιας μεταβατικής ζώνης και μιας «ψυχρής» ζώνης (μη μολυσμένης περιοχής για το πλήρωμα). Αυτός ο τύπος αεροπλάνου είναι διαφορετικός από τα μικρότερα αεροπλάνα που χρησιμοποιούνται συνήθως για τέτοιους ασθενείς κρίσιμης περίθαλψης.
Αυτή η αλλαγή αυξάνει τη διάρκεια πτήσης και τροποποιεί τη διαδικασία επιβίβασης. Περισσότερο από ποτέ, είναι επιτακτικό να γίνουν σαφή σχέδια μεταξύ των μερών που εμπλέκονται στη μεταφορά ασθενών και να εντοπιστούν σωστά τα κρούσματα COVID-19, είτε θετικά είτε ύποπτα, βελτιστοποιώντας τους πόρους και μειώνοντας τον κίνδυνο για το συνοδευτικό προσωπικό.

Βιβλιογραφία
1. Martin DT. Fixed wing patient air transport during the Covid-19 pandemic. Air Med J 2020;39(3): 149-153.doi:10.1016/j.amj.2020.04.001.
2. Teichman PG. International aeromedical evacuation. N Engl J Med 2007:356:262–270.
3. Poston JT, Patel BK, Davis AM. Management of critically ill adults with COVID-19. JAMA. 2020. doi: 10.1001/ jama.2020.4914.
4. Tran K, Cimon K, Severn M, Pessoa-Silva CL, Conly J. Aerosol generating procedures and risk of transmission of acute respiratory infections to healthcare workers: a systematic review.
PLoS One 2012;7(4):e35797.
5. Munshi L, Del Sorbo L, Adhikari NKJ, et al. Prone position for acute respiratory distress syndrome. A systematic review and meta-analysis. Ann Am Thorac Soc 2017;14(Suppl 4):S280–S288

ΠΗΓΗ: https://www.haf.gr/news/publications/ptisi/